Nowy Sącz: Skansenova w Sądeckim Parku Etnograficznym

Dobiagają końca prace konserwatorskie w dziewięciu skansenach położonych na terenie całego województwa małopolskiego. W ramach projektu „Skansenova – systemowa opieka nad dziedzictwem w małopolskich muzeach na wolnym powietrzu”, w ciagu dwóch lat odnowiono i zabezpieczono przed niekorzystnym działaniem czasu i sił przyrody ponad 100 obiektów. Środki otrzymało też Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu.

Środki w wysokości niemal 14 mln zł, które zostały przeznaczone na realizację zadania, pozwoliły też na stworzenie atrakcyjnych dla turystów przestrzeni m.in. wystaw czy sal edukacyjnych.
- Mamy to szczęście, że żyjemy w miejscu, które może się poszczycić niezwykle bogatym dziedzictwem kulturowym. Dzięki realizacji projektu Skansenova odrestaurowano ponad 100 zabytkowych obiektów, 4 z nich przeniesiono z innej lokalizacji na teren skansenu, 81 obiektów zabezpieczono przed zniszczeniem i kradzieżą, montując monitoring czy nowe ogrodzenie oraz co ważne, dostosowano je do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, tak by każdy mógł doświadczyć naszego regionalnego piękna. A tym, co mamy najcenniejsze – naszym dziedzictwem – zachwycają się nie tylko turyści z Polski, ale również ci przyjeżdzający z najbardziej odległych zakątków Europy i świata – podsumował Leszek Zegzda, odpowiedzialny w zarządzie województwa m.in. za dziedzictwo kulturowe.

„Skansenova” – to pierwszy tak kompleksowy i realizowany na tak dużą skalę projekt konserwacji zabytków drewnianych w naszym regionie. Realizacja, podjętego w 2016 roku przez Województwo Małopolskie zadania, zakończy się formalnie w grudniu, ale już dziś turyści mogą podziwiać odnowione perełki architektury drewnianej w muzeach pod gołym niebem w: Dobczycach, Nowym Sączu, Zubrzycy Górnej, Sidzinie, Szymbarku i Łosiu oraz w Zalipiu, Dołędze i Wygiełzowie.

Dzięki projektowi zabytki zgromadzone w małopolskich skansenach zostały gruntownie odnowione, zabezpieczone przed pożarami i klęskami żywiołowymi. Ponadto na terenach skansenów zamontowano monitoring, a w budynkach pojawiły się antywłamaniowe urządzenia. Dodatkowo obiekty przystosowano do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. To jednak nie wszystko. Realizacja projektu pozwoliła na stworzenie nowych ekspozycji i obiektów do zwiedzania. Przykładem jest tu chata łemkowska przeniesiona do zagrody Maziarskiej w Łosiu z Bartnego. Ponadto poszerzono ofertę kulturalno-edukacyjną dla dzieci i dorosłych, a niewielki skansen w Sidzinie wzbogacił się o wyposażenie multimedialne. Już wkrótce, dzięki przekazanym środkom, w zabytkowym, drewnianym kościele z Ryczowa w skansenie w Wygiełzowie, zostanie zamontowany nowoczesny, automatyczny system gaśniczy.

Warto dodać, że liderem projektu jest Muzeum Okręgowe w Nowym Sączu. Tu jego oddziałe - w Sądeckim Park Etnograficznym realizacja projektu pozwoliła na odtworzenie malowideł w kościele ewangelickim ze Stadeł. W ramach projektu wykonano prace konserwatorskie 29 obiektów Sądeckiego Parku Etnograficznego. Odnowiono także ogrodzenie. Całą ekspozycję skansenu dostosowano do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, by mogły komfortowo korzystać z całego obiektu.

Wśród partnerów zaangażowanych w realizację projektu są również: Gmina Dobczyce, Skansen w Sidzinie – Muzeum Kultury Ludowej oraz pięć wojewódzkich instytucji kultury tj.: Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Muzeum Nadwiślański Park Etnograficzny w Wygiełzowie i Zamek Lipowiec, Muzeum Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej, Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów oraz Małopolski Instytut Kultury w Krakowie.

Prace konserwatorsko-remontowe to dopiero początek zmian. W planach partnerów projektu jest wdrożenie zintegrowanego programu kulturowego pod wspólną marką Skansenova. Szacuje się, że w skali roku z bogatej oferty kulturalno-edukacyjnej, którą wspólnie stworzą partnerzy, skorzysta blisko 260 tys. osób – zarówno mieszkańców, jak i turystów z kraju i z zagranicy. Zintegrowana oferta dotyczyłaby grupy 9 skansenów, tworzących swoisty klaster kulturowy, dysponujący terenem o powierzchni prawie 40 ha, ze 180 budynkami oraz z 19 tys. ruchomych muzealiów.

Już dziś powstały pierwsze wspólne materiały informacyjno-edukacyjne dla skansenów. W każdym z dziewięciu muzeów, zwiedzający otrzymają mapki – przewodniki z tematycznymi ścieżkami zwiedzania oraz folder „Zrób to sam”, gdzie zarówno dorośli, jak i dzieci znajdą specjalne zadania, których wykonanie przybliży historię danego miejsca.

Dla skansenów objętych projektem powstała także strona internetowa www.skansenova.pl. To właśnie tu zainteresowani znajdą niezbędne informacje na temat obiektów. W wersji mobilnej strona zawiera dodatkowo interaktywną grę dla dzieci i dorosłych, która w formie zabawy pozwala odkrywać nieznane ciekawostki i tajemnice zaklęte w zabytkowych budynkach.

inf. i foto: UMWM. MOwNS

O projekcie przeczytasz też tu i tu