14 stycznia na cmentarzu Rakowickim pożegnano Aleksandrę Szemioth. Prezes krakowskiego oddziału Związku Sybiraków zmarła 2 stycznia 2021 r. w Krakowie. Miała 84 lata.
Przed rozpoczęciem Mszy Świętej odbyła się ceremonia pośmiertnego nadania Krzyża Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski śp. Aleksandrze Szemioth. Nadane przez Prezydenta Andrzeja Dudę odznaczenie z rąk ministra Piotra Ćwika, zastępcy szefa Kancelarii Prezydenta RP, odebrał siostrzeniec, Michał Bursa. Minister Ćwik odczytał również list Prezydenta RP.
"W Jej osobistych losach – tak jak w biografiach wszystkich Sybiraków – wyraża się tragiczna, ale też pełna niezłomności i dumy historia naszego narodu. Aleksandra Szemioth miała zaledwie cztery lata, gdy po sowieckiej agresji na nasz kraj została w 1940 roku wywieziona wraz z najbliższymi na bezkresne kazachstańskie stepy. Celem przeprowadzanych przez sowieckie władze deportacji było wyniszczenie polskości na wschodnich kresach przedwojennej Rzeczypospolitej. Tysiące kilometrów od ojczystego domu zesłańcom przyszło znosić dolę będącą „trwaniem na krawędzi życia i śmierci”, jak Aleksandra Szemioth określiła to później w swoich wspomnieniach. Wielu nie przeżyło niewolniczej pracy, prześladowań, nędzy, głodu i chorób – ci jednak, którzy przetrwali, troskliwie ocalili też polskość i ideę wolności.
Aleksandra Szemioth postanowiła, że Jej życiową powinnością będzie dawanie świadectwa. Robiła to wytrwale i konsekwentnie – zarówno wtedy, gdy na przeszkodzie stały zakazy i kłamstwa komunistycznego systemu, jak i wówczas, gdy w niepodległej Polsce można już było pełnym głosem wypowiedzieć prawdę o Golgocie Wschodu. Jako działaczka Solidarności, współzałożycielka reaktywowanego Związku Sybiraków i wieloletnia prezes krakowskiego oddziału tego stowarzyszenia Aleksandra Szemioth wykonała ogromną pracę, polegającą na kultywowaniu narodowego dziedzictwa, na gromadzeniu wspomnień zesłańców i więźniów sowieckich. Znamienne było, że Aleksandra Szemioth własne cierpienia opisywała z wielką skromnością i powściągliwością, bardzo natomiast zabiegała o jak najdokładniejsze udokumentowanie dramatycznych przeżyć innych Sybiraków. Kilkanaście tomów wspomnień, opublikowanych dzięki Jej staraniom, nosi najprostszy tytuł: „Tak było”. To przesłanie, które jest zobowiązaniem dla naszej pamięci i dla naszej służby na rzecz Ojczyzny.
Zawsze będziemy pamiętać o gehennie naszych rodaków. Na zawsze też zachowamy w pamięci patriotyczne zasługi Aleksandry Szemioth. Zaszczytny laur Świadek Historii, który został Jej przyznany w 2017 roku przez Instytut Pamięci Narodowej, wyraża nasze wspólne uznanie i wdzięczność. Jej odejście to wielka strata dla Polski, dla dzieła dokumentowania polskich tragicznych doświadczeń. Jednak już dzisiaj staje się Ona symboliczną patronką wszelkich starań, aby prawda o polskiej martyrologii na Wschodzie została w pełni ujawniona i utrwalona. Rodzinie Zmarłej składam wyrazy głębokiego współczucia." - napisał w liście Andrzej Duda.
Zebrani wysłuchali również listu od wojewody małopolskiego Łukasza Kmity oraz metropolity krakowskiego arcybiskupa Marka Jędraszewskiego.
Dziś, u progu nowego roku, żegnamy świętej pamięci Aleksandrę Szemioth, wieloletnią Prezes Zarządu Krakowskiego Oddziału Związku Sybiraków oraz zasłużoną działaczkę Wojewódzkiej Rady Kombatanckiej, która niestrudzenie walczyła o prawdę i pamięć historyczną Polaków zesłanych na Syberię. (…) Świętej pamięci Pani Aleksandra żyła dla Sybiraków i pomagała im nie tylko w realizacji spraw związkowych, ale i tych codziennych. Swoim życiem pokazywała na czym polega normalna, codzienna ludzka solidarność, życzliwość i szacunek do drugiego człowieka – napisał w liście wojewoda małopolski Łukasz Kmita
W obrzędzie uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych i regionalnych, wojska, policji, a także kombatantów i środowisk patriotycznych. W imieniu Instytutu Pamięci Narodowej, wieniec złożyła zastępca dyrektora Oddziału krakowskiego, Cecylia Radoń wraz z pracownikami Instytutu.
Aleksanda Szemioth urodziła się na północno-wschodnich krańcach Wileńszczyzny. Po 17 września 1939 r. tereny te zajęli Sowieci. Jako dziecko, wraz z matką i trzema siostrami została w 1940 r. wywieziona do Kazachstanu. Do Polski wróciły w 1946 r.
W 1989 r. uczestniczyła w pracach związanych z powołaniem Związku Sybiraków w Krakowie, a od 2011 r. była prezesem krakowskiego oddziału. Gromadziła zbiory archiwalne, prowadziła prelekcje, dzięki niej opublikowano m.in. kilkanaście tomów wspomnień zesłańców i więźniów sowieckich. Od wielu lat współpracowała z IPN. W 2017 r. Aleksandra Szemioth została uhonorowana nagrodą Świadek Historii.
Źródło: IPN Kraków
zobacz też:
Głos24
