Podczas śniadania prasowego 15 grudnia marszałek województwa małopolskiego Łukasz Smółka podsumował projekt budżetu na 2026 rok. Wskazywał, że ma to być budżet „przede wszystkim poinwestycyjny”, z mocnym akcentem na transport, bezpieczeństwo, kulturę i zdrowie. Z danych projektu wynika, że dochody mają przekroczyć 3,3 mld zł, a limit wydatków – 4 mld zł.
Twarde dane: 3,3 mld zł dochodów i ponad 4 mld zł wydatków
W projekcie budżetu dochody województwa na 2026 r. zapisano na poziomie ponad 3,3 mld zł, a wydatki – na ponad 4 mld zł. Największa część środków ma trafić na transport i łączność (ponad 1,8 mld zł). Wysoko stoją też pozycje dotyczące kultury (395,9 mln zł), polityki społecznej i rodziny (ponad 293 mln zł) oraz ochrony zdrowia (ponad 246 mln zł). Deficyt – według projektu – ma zostać sfinansowany m.in. kredytami, emisją obligacji oraz przychodami wynikającymi z niewykorzystanych środków.
Smółka przekonywał dziennikarzy, że to budżet nastawiony na tempo realizacji zadań: „Budżet, który jest przede wszystkim poinwestycyjny” – mówił. Wskazywał też, że ambicją zarządu jest przyspieszenie prac: „Chcemy realizować inwestycje jeszcze w większym tempie niż w 2025 roku”.
Drogi i transport: Więcej pociągów, wspólny bilet z PKP Intercity i obwodnice w realizacji
W zapowiedziach marszałka mocno wybrzmiał transport publiczny. Podkreślał rosnącą liczbę pasażerów kolei i rozwój oferty, ale zwrócił też uwagę na temat, który dla wielu dojeżdżających jest kluczowy: łączenie oferty przewozowej.
Jak relacjonował, trwają rozmowy z PKP Intercity o rozwiązaniu dla pasażerów z biletami okresowymi: „…aby na niektórych relacjach można było honorować bilety miesięczne (…) żeby pasażerowie, którzy mają bilet miesięczny, mogli wsiąść w pociąg Intercity”. Zapowiadał, że szczegóły mają zostać dopięte „przed świętami”, bo taki postulat wracał w sygnałach od mieszkańców. Dzięki tej inicjatywie, która będzie wdrażana pilotażowo, podróż skróci się znacząco, np. z Krzeszowic do Krakowa dojedziemy już w 15 minut Intercity, na bilecie Kolei Małopolskich.
Z projektu budżetu wynika, że na kolej województwo planuje znaczące środki: 376 559 095 zł na dofinansowanie regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich oraz 114 766 000 zł na utrzymanie taboru kolejowego. W obszarze dróg i infrastruktury zapisano m.in. 131 455 563 zł na utrzymanie dróg i mostów oraz 121 332 167 zł na inwestycje drogowe i mostowe w transporcie regionalnym (a także 85 918 076 zł na przewozy autobusowe użyteczności publicznej).
W części „drogowej” Smółka wymieniał konkretne zadania będące już w realizacji lub zakontraktowane. Wskazywał m.in. na obwodnicę Proszowic, obwodnicę miejscowości Brzeszcz i Zielonki, obwodnicę Niepołomic oraz o przygotowaniach do kolejnych inwestycji, wskazując przykład Lisiej Góry.
Kultura: Filharmonia Małopolska i prace przy Teatrze Słowackiego
Wśród najważniejszych przedsięwzięć wskazywanych przez marszałka znalazł się temat Filharmonii Małopolskiej. Smółka mówił o rozpoczęciu procedur konkursowych i podkreślał, że projekt – ze względu na skalę – ma służyć możliwie szeroko: „To jest projekt bardzo duży (…) i on musi być dedykowany jak największej ilości mieszkańców naszego regionu”. Podkreślał, że właśnie trwa ocena projektów przesłanych na konkurs, a priorytetem będzie to, aby była to sala koncertowa o najlepszej akustyce w Polsce.
Wspomniał też o inwestycjach w istniejące instytucje. W kontekście Teatru im. Juliusza Słowackiego mówił o remoncie dachu i gruntownych pracach rozłożonych w czasie – „do 2029 roku”. W samym projekcie budżetu na 2026 r. zapisano na ten cel 6 562 448 zł (zadanie ujęte jako „Remont i modernizacja Gmachu Głównego Teatru Juliusza Słowackiego w Krakowie – FEnIKS”).
Zdrowie i bezpieczeństwo: inwestycje szpitalne i „blisko 30 mln zł” na wsparcie w terenie
Wątek zdrowia pojawił się w kontekście konkretnych planów inwestycyjnych. Smółka mówił o budowaniu części szpitala św. Ludwika i tworzeniu centrum, które ma pomagać dzieciom uzależnionym od telefonów komórkowych. Zaznaczał, że na 2026 rok zabezpieczone są środki na prace przygotowawcze i domykanie dokumentacji, a dalsze finansowanie ma być prowadzone w kolejnych latach.
Osobno marszałek akcentował bezpieczeństwo – szczególnie poza największymi ośrodkami. „Na bezpieczeństwo chcemy blisko 30 mln zł przekazać po to, aby nie tylko duże ośrodki, ale też małe miejscowości miały wsparcie” – mówił, wskazując na rolę jednostek straży pożarnej oraz służb ratowniczych. W projekcie budżetu znalazły się m.in. środki na działania edukacyjne i ratownicze, np. „Mały Ratownik” – 1 000 000 zł oraz wsparcie GOPR/TOPR/WOPR – 500 000 zł.
Klimat i odporność: duże projekty środowiskowe i pieniądze na retencję
Smółka podkreślał również wagę inwestycji wzmacniających odporność regionu – m.in. w zakresie infrastruktury wodociągowej. W projekcie budżetu w „środowisku” zapisano m.in. 37 456 031 zł na budowę i wyposażenie Jurajskiego Centrum Edukacji Przyrodniczej EkoMałopolska, a także projekty LIFE: 14 155 545 zł (klimat i energia) oraz 8 229 357 zł (program ochrony powietrza). W części dotyczącej wsi i retencji przewidziano np. 15 000 000 zł na zadania związane z retencją (budowa i renowacja zbiorników małej retencji) oraz 500 000 zł na program „Małopolska Deszczówka”.
fot. Marzena Gitler
