piątek, 13 grudnia 2024 15:02, aktualizacja 4 godziny temu

Odkrywają bunkry i zapomniane mogiły. Proszowickie stowarzyszenie docenione w Małopolsce

Autor Marzena Gitler
Odkrywają bunkry i zapomniane mogiły. Proszowickie stowarzyszenie docenione w Małopolsce

Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne „Bojowe Schrony Proszowice” zostało wyróżnione w konkursie Kryształy Soli 2024 w kategorii Małopolski Lider Społeczności Lokalnych. Stowarzyszenie, które formalnie działa od 6 lat, organizuje szereg wydarzeń oraz przypomina i odkrywa lokalną historię.

Nagroda dla najlepszych małopolskich organizacji

Kryształy Soli to ustanowiona w 2005 roku coroczna nagroda dla najlepszych organizacji pozarządowych w Małopolsce. Jej głównym celem jest wzmacnianie wizerunku trzeciego sektora, promocja działań najlepszych organizacji, popularyzacja „dobrych praktyk” oraz upowszechnianie najlepszych pomysłów. Nazwa nagrody „Kryształy Soli” nawiązuje do wyrażenia „sól ziemi” oznaczającego ludzi cennych, wyjątkowych, godnych naśladowania, najbardziej wartościowe jednostki lub grupy ludzi w jakiejś społeczności.

O nagrodę i wyróżnienia w kategorii Małopolski Lider Społeczności Lokalnych Kryształy Soli mogą ubiegać się organizacje, które animują życie społeczności lokalnych województwa małopolskiego. Przeznaczone są dla organizacji, które trafnie definiują oraz zaspokajają potrzeby Małopolan w różnych obszarach życia wspólnotowego np. kulturalne, sportowe, edukacyjne, pomocowe, charytatywne itp. oraz tworzą przestrzeń i warunki do solidarnego angażowania się mieszkańców, organizacji, instytucji i przedsiębiorstw wokół wspólnych spraw.

W tym roku z okazji 20-lecia konkursu wprowadzono nową kategorię - Małopolska Inicjatywa Pozarządowa, w której nagradzani będą również laureaci poprzednich edycji konkursu, jeśli przygotują i zrealizują wyróżniający się projekt.

Czym zajmuje się Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne „Bojowe Schrony Proszowice”?

W tegorocznym konkursie w kategorii Małopolski Lider Społeczności Lokalnych wyróżnione zostało Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne „Bojowe Schrony Proszowice”. Stowarzyszenie zajmuje się badaniem i odkrywaniem historii regionu proszowickiego, poszukuje i kolekcjonuje różnego rodzaju eksponaty historyczne, prowadzi też działania poszukiwawcze, odkrywa i dokumentuje obiekty historyczne – schrony, dworki i inne budynki będące świadectwem lokalnej historii. Prowadzi Szlak Fortyfikacji z II Wojny Światowej oraz Izbę Pamięci (od kilku lat znajduje się w miejscowości Karwin), w której zobaczyć można kilkaset eksponatów, a młodzież może poznawać lokalną historię.

Co ciekawe stowarzyszenie tworzą prawdziwi pasjonaci historii, którzy na jej poznawanie i szerzenie o niej wiedzy poświęcają swój wolny czas, nieraz zmagając się z oporem lokalnych władz. Z działalnością stowarzyszenia można zapoznać się na jego stronie internetowej schronyproszowice.pl, gdzie też znajduje się szereg filmów dokumentujących działanie stowarzyszenia oraz na Facebooku na stronie Bojowe Schrony Proszowice.

Gala i podziękowania

Gala wręczenia nagród Amicus Hominum i Kryształy Soli 2024 odbyła się 11 grudnia w Filharmonii Krakowskiej. W wydarzeniu, które jednocześnie było też spotkaniem świątecznym z organizacjami pozarządowymi, wzięło udział ponad 500 osób. Obecni byli m.in. marszałek Łukasz Smółka, radni Sejmiku Województwa Małopolskiego: Jerzy Fedorowicz, Szczęsny Filipiak, Józef Gawron, Grzegorz Lipiec, Grzegorz Małodobry, Małgorzata Szostak, Patrycja Tocka, Sylwia Żak-Biesik, sekretarz województwa Wojciech Pałka oraz prezes zarządu Małopolskiej Agencji Rozwoju Regionalnego Marcin Kozik.

„Wczoraj podczas uroczystej gali nasze Stowarzyszenie otrzymało wyróżnienie w konkursie o Nagrodę Marszałka Województwa Małopolskiego Kryształy Soli dla najlepszych małopolskich organizacji pozarządowych w kategorii Małopolski Lider Społeczności Lokalnych! W konkursie tym nominowanych było kilkadziesiąt organizacji pozarządowych z całej Małopolski.

Jest to nagroda nie tylko dla nas, ale również dla wszystkich osób, dzięki którym nasza działalność jest możliwa - to gospodarze terenów, na których prowadzimy poszukiwania, odwiedzający naszą Izbę Pamięci, inne Stowarzyszenia pomagające nam w działaniach, Koła Gospodyń Wiejskich (w tym szczególnie KGW Karwin) oraz wiele innych osób, które w różnoraki sposób wspierają nasze działania” – napisało na Facebooku proszowickie stowarzyszenie. „Szczególne podziękowania kierujemy jednak do: Łukasza Smółki - Marszałka Województwa Małopolskiego oraz Józefa Gawrona - radnego Województwa Małopolskiego, którzy – poprzez samorząd województwa małopolskiego – wspierają od wielu lat naszą działalność za pośrednictwem różnych programów, umożliwiając nam tym samym większość prowadzonych przez nas działań, Huberta Wawrzenia - Wójta Gminy Koniusza za doskonałą współpracę, możliwość działania i funkcjonowania Izby Pamięci na terenie gminy Koniusza, wspólną organizację wydarzeń, a także nominację do konkursu! Wyróżnienie to poza docenieniem naszej dotychczasowej działalności, jest dla nas kolejną dawką motywacji do dalszych intensywnych działań na rzecz lokalnej historii – zapowiedziało Stowarzyszenie Historyczno-Eksploracyjne „Bojowe Schrony Proszowice”.

Wczoraj podczas uroczystej gali nasze Stowarzyszenie otrzymało WYRÓŻNIENIE 🏆 w konkursie o Nagrodę Marszałka Województwa...

Opublikowany przez Bojowe Schrony Proszowice Środa, 11 grudnia 2024

Warto dodać, że w 2023 roku stowarzyszenie w ramach kolejnej edycji Mecenatu Małopolski otrzymało 50 tysięcy złotych, które pozwoliło stworzyć salę konferencyjną, wystawową, pracownię konserwacji, oraz zakupić kolejne repliki broni i umundurowania.

Jak to się zaczęło?

Na portalu Głos24 można przeczytać kilka wywiadów oraz znaleźć szereg artykułów o działalności Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego „Bojowe Schrony Proszowice”. Przypominamy ich fragmenty.

„ (…) członkowie naszego stowarzyszenia od “małego” w większości interesowali się historią. Cała historia naszej działalności zaczęła się od odkopania pierwszego schronu typu Tobruk, który znajduje się w naszym skansenie, wtedy uczestniczyły w tym patrząc z dzisiejszej perspektywy praktycznie same “dzieciaki”. Później ta pasja cały czas się rozwijała. Wybraliśmy właśnie schrony dlatego, że poza mogiłami jest to jeden z nielicznych śladów pozostałości wojny w naszym terenie. Pozostałe rzeczy praktycznie zniknęły. Schrony nie są też typowym zabytkiem, o który ktoś dbał i ich odnalezienie, a później doprowadzenie do należytego stanu, często zajmuje bardzo dużo czasu. Jest za to raczej pewne, że schrony przetrwają kolejne dziesięciolecia i będą lekcją historii dla przyszłych pokoleń. Na pewno pewnym napędem do działania jest to, że historia, którą odkrywamy poprzez kolejne elementy linii umocnień, odkrywa cały czas przed nami swoje nowe karty. Linia umocnień która przebiegała przez nasz teren była naprawdę ogromna i prawdopodobnie wiele jej zagadek czeka jeszcze na odkrycie” (…) Pomysł na utworzenie muzeum powstał w momencie, kiedy właściciel działki, na której znajduje się schron po jego odkopaniu, stwierdził, że obiektu tego nie będziemy zakopywać i możemy go udostępnić do zwiedzania (serdecznie z tego miejsca jeszcze raz za to dziękujemy!). Z racji tego, że posiadamy dość bogatą kolekcję muzealną, stwierdziliśmy, że zrekonstruowane wnętrze schronu będzie idealnym miejscem do wyeksponowania chociaż części historii związanej z walkami pod Proszowicami” - mówili przedstawiciele organizacji w 2018 roku („Proszowickie schrony bojowe: „Odnawiamy je, bo od małego pasjonujemy się lokalną historią”, autor Manuel Langer).

  • Zobacz też:
Proszowickie schrony bojowe: „Odnawiamy je, bo od małego pasjonujemy się lokalną historią”
Mówią o sobie ze skromnością, że są po prostu pasjonatami historii. Ale dla Proszowic robią dużo więcej, niż przeciętny pasjonat.

Pasjonaci historii

„Jesteśmy pasjonatami, nie mamy z tego zysków czy też wynagrodzenia, a mogę śmiało powiedzieć, że wprost przeciwnie. Jednak ilość poświęconego czasu, wielkość wysiłku, czy też ilość wylanego potu, sprawia, że mówimy tu o ciężkiej pracy stowarzyszenia. Tak zupełnie od kuchni, są to olbrzymie ilości roboczogodzin, spędzone na remontach, konserwacji, pracach porządkowych, oprowadzaniu i tym podobnych zajęciach. Nieraz zaczynaliśmy remont o 8 rano, a wracaliśmy miedzy 2-3 w nocy, tylko aby skorzystać z prysznica oraz łóżka i ponownie wrócić na 8 rano na teren izby. To wszystko musi być wykonane, aby można było podziwiać izbę pamięci. Pracujemy również w terenie i pomagamy przy pracach archeologicznych. Przykładem tego były prace na rynku w Proszowicach. Stawiamy krzyże w miejscach pamięci, zapalamy znicze na grobach bohaterów, przywracamy to, co zapomniane. Są to też godziny spędzone nad archiwami, gdzie studiujemy, kawałek po kawałku, nikomu nieznane karty lokalnej historii. Później nowo odkryte historie staramy się przedstawić możliwie szerokiemu gronu naszych odbiorców, za pośrednictwem izby, ale również internetu. Może to na pozór wydawać się szalone, jednak nasza pasja ma to do siebie, że robimy to, co kochamy” - mówił w rozmowie z Patrykiem Trzaską prezes stowarzyszenia, Wojciech Pasek (artykuł „Miłości do historii nauczył się od babci. "Nasz powiat jest bogatą kopalnią wiedzy", który ukazał się na www.glos24.pl w styczniu 2024 roku).

  • Zobacz też:
Miłości do historii nauczył się od babci. “Nasz powiat jest bogatą kopalnią wiedzy”
– Już od najmniejszych lat słuchałem opowieści babci na temat historii lokalnej, jej wspomnień, rodzinnych koneksji, których słuchałem z dużą uwagą

Jak dołożyć swoją „cegiełkę” i zostać Patronem Stowarzyszenia?

„Nie posiadamy dochodów z tytułu prowadzenia działalności stowarzyszenia. Z tego powodu ubiegamy się o wszelkie możliwe formy dofinansowań czy też sponsorów. Udało nam się na ten moment pozyskać już dwukrotnie Mecenat Małopolski, który za każdym razem jest dla nas olbrzymim wsparciem finansowym. To przychylność władz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego, szczególnie pana marszałka Łukasza Smółki oraz pana marszałka Józefa Gawrona, którzy dostrzegli nasz potencjał, przyznając dotacje. Środki te gruntownie wzbogaciły nasze zasoby, pomagając tym samym rozwijać się bardziej dynamicznie. Mogliśmy dzięki nim zorganizować szereg imprez rekreacyjnych, pozyskać nowe elementy wystawy, mundury, repliki, urządzenia multimedialne, nagłośnienie i jeszcze wiele, wiele innych. W ostatnim czasie udało nam się nawiązać współpracę z organizacją studencką, której projekt pozwala nam uzyskiwać 1.5 procenta z rozliczanych formularzy PIT” - podkreślał Wojciech Pasek.

Wspomóc działania Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego „Bojowe Schrony Proszowice” można wpłacając środki na konto organizacji: nr konta: 30175000120000000040932787 , Bank: BGŻ PARIBAS, wpisując tytuł przelewu: „Działalność statutowa stowarzyszenia”. Stowarzyszenie jest też na Patronite, gdzie stając się patronem można regularnie wspierać je nawet drobnymi wpłatami: patronite.pl/bsp.

Z pewnością te pieniądze zostaną dobrze wykorzystane, a Patron będzie mieć satysfakcję, że przyczynia się do propagowania lokalnej historii i tradycji.

fot. arch. Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego „Bojowe Schrony Proszowice”, UMWM

Proszowice - najnowsze informacje

Rozrywka