"Studenci uczestniczą w eksploracji kosmosu". Zrobili selfie w kosmosie!

We wtorek 14 stycznia na orbitę trafił najmniejszy polski satelita – HYPE. Został wyniesiony przez rakietę Falcon 9 w ramach misji Transporter-12 i po kilku dniach opuścił kapsułę, rozpoczynając swoją misję.

Satelitę zbudowali studenci Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie działający w Kole Naukowym SatLab AGH we współpracy z Centrum Technologii Kosmicznych AGH. Ich projekt to kamień milowy w polskiej inżynierii kosmicznej.

Historyczne selfie z kosmosu

Jednym z pierwszych zadań satelity było wykonanie zdjęcia – symbolicznego selfie. Podczas pierwszego nawiązania łączności na ekranie wyświetliła się grafika przedstawiająca członków zespołu SatLab AGH oraz ich opiekunów: prof. Jerzego Lisa (Rektora AGH), prof. Tadeusza Uhla (Dyrektora Centrum Technologii Kosmicznych AGH) i prof. Piotra Kijankę (opiekuna Koła Naukowego SatLab AGH). Prof. Jerzy Lis podkreślił znaczenie tego wydarzenia:

„Zdjęcie ma symboliczne znaczenie – pokazuje, że polscy studenci w pionierski sposób uczestniczą w eksploracji kosmosu. To również efekt wielu miesięcy pracy zespołu nad realizacją tego ambitnego projektu.”

Dalsza część artykułu pod galerią zdjęć

Konstrukcja i innowacyjne rozwiązania

HYPE to miniaturowy satelita klasy PocketQube o wymiarach 5x5x5 cm – mniej więcej wielkości kostki Rubika. Jego konstrukcja wykorzystuje lotnicze aluminium oraz panele słoneczne, które pokrywają 5 z 6 ścian satelity, zapewniając mu energię. System orientacji przestrzennej bazuje na pięciu czujnikach światła, umożliwiających precyzyjne ustawienie względem Słońca.

Najbardziej charakterystycznym elementem satelity jest 16-centymetrowy selfie-stick wykonany ze stali sprężynowej. Na jego końcu zamontowano kamerę rejestrującą obraz, który następnie jest przetwarzany na pokładzie satelity przez autorskie algorytmy zespołu.

Inżynierowie musieli zmierzyć się z wyzwaniem umieszczenia tak długiego selfie-sticka w kompaktowej obudowie PocketQube. Ostatecznie rozwiązano to poprzez owinięcie wystających elementów wokół satelity oraz zastosowanie specjalnego mechanizmu rozkładającego je po dotarciu HYPE na orbitę.

„Zmieszczenie tak długiego selfie-sticka w tak małej obudowie było dla nas dużym wyzwaniem. Udało nam się dzięki innowacyjnej konstrukcji oraz mechanizmowi rozkładanemu po osiągnięciu orbity” – mówi Filip Tomczyk, koordynator techniczny projektu.

Badania atmosfery i środowiska

Oprócz kamery HYPE wyposażono w najmniejszy dostępny na rynku spektrometr firmy Hamamatsu (11,5 x 4,0 x 3,1 mm). To zaawansowane urządzenie analizuje światło Słońca odbite od Ziemi i atmosfery w zakresie bliskiej podczerwieni.

Dzięki temu studenci mogą monitorować stan środowiska, analizować gęstość roślinności oraz oceniać wpływ działalności człowieka na ekosystemy. Spektrometr umożliwi także obserwację stężenia pyłów wulkanicznych, co pozwoli na przewidywanie erupcji i modelowanie ich skutków dla klimatu.

Analiza danych wymaga precyzyjnego określenia miejsca pomiaru. Dzięki synchronizacji momentu wykonania pomiaru z danymi o orientacji satelity możliwe jest dokładne odwzorowanie obszaru badawczego.

Centrum Kontroli Misji w Krakowie

Zdjęcia oraz dane spektrometryczne przesyłane przez HYPE będą analizowane przez studentów w Centrum Kontroli Misji. Stacja naziemna, zlokalizowana na dachu Centrum Technologii Kosmicznych AGH, umożliwi śledzenie trajektorii satelity oraz odbiór i przetwarzanie danych.

W kolejnych miesiącach HYPE dostarczy jeszcze więcej cennych informacji, a jego misja stanie się inspiracją dla kolejnych pokoleń polskich inżynierów kosmicznych.

Fot:  AGH w Krakowie