Uczczono pamięć Eugeniusza Kwiatkowskiego. Był związany z Krakowem i Tarnowem

22 sierpnia przypadła 50. rocznica śmierci Eugeniusza Kwiatkowskiego, wicepremiera, chemika i eksperta rozwoju gospodarki, który działał w 20-leciu międzywojennym. Z tej okazji w wielu miastach odbyły się obchody poświęcone pamięci wybitnego Polaka, m.in. zorganizowano je w Tarnowie.

Uroczyste obchody zostały zorganizowane w miastach, w których działania Eugeniusza Kwiatkowskiego przyczyniły się do ich rozwoju, m.in.: w Chorzowie, Wrocławiu, Krakowie, Trójmieście oraz Tarnowie.

Pod pomnikiem Eugeniusza Kwiatkowskiego, przy wejściu do budynku dyrekcji Zakładów Azotowych, znajdujących się w tarnowskiej dzielnicy Mościce, starosta tarnowski Jacek Hudyma oraz prezes Zarządu Fundacji Rodzina Rodła - Tadeusz Szczyrbak złożyli kwiaty. - Tarnów nie może nie pamiętać o takiej postaci, jaką dla tego miasta był Eugeniusz Kwiatkowski – przyznał Jacek Hudyma. – To jest naszym obowiązkiem, aby czcić pamięć tak wybitnych postaci polskiego przemysłu. Przyznam, że bardzo oczekiwałem tego momentu, żeby być uczestnikiem dzisiejszego dnia, dlatego że to bardzo ważne by upamiętniać tę postać – dodał starosta.

Eugeniusz Felicjan Kwiatkowski urodził się 30 grudnia 1888 roku w Krakowie. Studiował na Wydziale Chemii Technicznej Politechniki Lwowskiej i Königlich Bayerische Technische Hochschule w Monachium. W czasie I Wojny Światowej walczył w Legionach. Po wojnie, w odrodzonej Polsce zajął się działalnością naukową i publicystyczną. Jako inżynier chemik, podjął pracę na stanowisku dyrektora technicznego w Państwowej Fabryce Związków Azotowych w (Starym) Chorzowie, której dyrektorem naczelnym był wówczas Ignacy Mościcki. W ciągu czterech lat doprowadził do rozkwitu fabryki. Po przewrocie majowym (1926) prezydent RP Ignacy Mościcki zarekomendował go na stanowisko ministra przemysłu i handlu w drugim rządzie Kazimierza Bartla, które to stanowisko piastował w latach 1926–1930. Jako minister za najważniejsze uznał równowagę budżetową oraz stabilizowanie złotego. Przyśpieszył rozbudowę portu w Gdyni, dlatego uważa się go za ojca tej inwestycji.

Był wicepremierem, ministrem przemysłu i handlu (1926–1930) II Rzeczypospolitej. Kierował opracowaniem 4-letniego planu inwestycyjnego przewidującego rozbudowę infrastruktury, zwiększenie potencjału obronnego kraju, przygotowanie fundamentów dla przyszłej rozbudowy przemysłu, łącznie z aktywizacją Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Znacznie przyczynił się do powstania Stalowej Woli.

Wniósł znaczący wkład w rozwój polskiego przemysłu chemicznego: zakładów azotowych w Chorzowie i Tarnowie.

Po dymisji rządu Józefa Piłsudskiego 4 grudnia 1930, kiedy nowym premierem został Walery Sławek, ten nie zaproponował Kwiatkowskiemu miejsca w rządzie. Po tej decyzji aż do 1935 roku pozostawał na marginesie życia politycznego. W 1931 roku zrezygnował z mandatu poselskiego w Sejmie Śląskim (który objął rok wcześniej z ramienia BBWR). W latach 1931–1935 był dyrektorem Państwowych Fabryk Związków Azotowych w Chorzowie i Mościcach.

Od października 1935 do 30 września 1939 pełnił funkcje wicepremiera i ministra skarbu w rządach: Mariana Zyndram-Kościałkowskiego i Felicjana Sławoja Składkowskiego.

Włączył się w działalność Obozu Zjednoczenia Narodowego.

W czasie II wojny światowej jako związany z rządem był internowany w Rumunii. 8 lipca 1945 powrócił do kraju i zaangażował się w odbudowę gospodarki morskiej. Z sił politycznych popierał PPS, choć pozostał bezpartyjny. W latach 1947–1952 był posłem.

W 1948 roku został odsunięty od działalności publicznej i przeniesiony na przymusową emeryturę z administracyjnym zakazem pobytu na Wybrzeżu i w Warszawie. Zamieszkał w Krakowie. Po 1956 roku wrócił do aktywności i zajął się głównie pracą naukową z dziedzin chemii, ekonomii i historii. Zmarł 22 sierpnia 1974. Został pochowany na krakowskim cmentarzu Rakowickim (kwatera XIV B-płn-5) obok swojego syna. Na miejsce spoczynku odprowadził Eugeniusza Kwiatkowskiego ówczesny arcybiskup krakowski Karol Wojtyła.

11 listopada 1996 roku został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.

"Wczoraj obchodziliśmy 50. rocznicę śmierci Eugeniusza Kwiatkowskiego - inżyniera,  polityka, menedżera i męża stanu. Tarnów jest wdzięczny za jego pracę na rzecz fabryki, która jest nieodłącznym elementem naszego miasta" - napisał po obchodach prezydent Tarnowa Jakub Kwaśny.

Eugeniusz Kwiatkowski bardzo mocno zapisał się w historii, głównie jako twórca rozwoju gospodarczego, i jest upamiętniony w wielu miejscach. W Tarnowie jego imię nosi Szkoła Podstawowa nr 17.

9 października 2012 roku, w 85. rocznicę powstania tarnowskich Azotów, odsłonięto pomnik Eugeniusza Kwiatkowskiego w Tarnowie, który stanął przy wejściu do fabryki. W uroczystości uczestniczyli ówczesny prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski i Julita Maciejewicz-Ryś, wnuczka Eugeniusza Kwiatkowskiego. Umieszczono na nim słowa Kwiatkowskiego: „Nigdy w przeszłości ani w teraźniejszości nie było postawione w Polsce zadanie tak trudne, tak skomplikowane, tak nowe, tak wielkie do zrealizowania w tak krótkim czasie".

Z okazji obchodów 50. rocznicy śmierci Eugeniusza Kwiatkowskiego w Tarnowie otwarto dla zwiedzających ogród jego imienia, znajdujący się przy ul. Jarzębinowej w Mościcach. Można go zwiedzić w każdy weekend sierpnia i września od godziny 9:00 do 18:00.

Marzena Gitler, fot. Wikipedia