Zabierzów: Ekolodzy kontra samorząd

Zabierzowski Alarm Smogowy prowadzi zbiórkę podpisów pod petycją do władz samorządowych gminy z apelem o czyste powietrze. Tymczasem Gmina Zabierzów bije rekordy w wymianie kotłów. O co tu chodzi?

W niedzielę 18 lutego przy kościele w Rząsce inicjatywa Zabierzowski Alarm Smogowy prowadziła zbiórkę podpisów pod petycją o działania antysmogowe. "Mimo że przygotowaliśmy 6 stanowisk, to chętni ustawiali się w kolejkach! Serdecznie dziękujemy mieszkańcom za liczne głosy poparcia i ciepłe słowa, a także księdzu proboszczowi za zgodę na tę akcję na placu przykościelnym. Szczególne podziękowania kierujemy do Ani i Sławka Kwaśniewicz - wspaniałych organizatorów - dla których nie ma rzeczy niemożliwych, a swoją energią i humorem mogliby obdzielić co najmniej pół gminy! Dziękujemy! Poparcie wciąż można wyrazić w internecie: https://chceoddychac.pl/powietrzezabierzow" informują na swoim profilu organizatorzy. Podobną akcje zorganizowali już w Zabierzowie i planują przeprowadzić w kolejnych miejscowościach gminy.

W petycji czytamy: "Powietrze w Gminie Zabierzów jest gorsze niż powietrze w Krakowie! Aż 9 miejscowości z gminy Zabierzów jest w czołówce listy lokalizacji z najgorszym powietrzem w powiecie krakowskim i w Krakowie. Pyłomierze z Krakowa wykazują znacznie lepsze powietrze niż to, którym oddychamy w naszej gminie! Stężenie szkodliwych substancji w zabierzowskim powietrzu przez kilkadziesiąt dni w roku przekracza wszelkie dopuszczalne limity. Ma to katastrofalny wpływ na zdrowie mieszkańców i wszystkich osób czasowo przebywających na terenie gminy. Wieloletnie zaniedbania w kwestii ochrony powietrza sprawiły, że jesteśmy w niechlubnej czołówce miejscowości o najgorszym powietrzu. Apelujemy o pilne podjęcie działań, które znacząco poprawią jakość powietrza w gminie Zabierzów (...)." Inicjatorzy wnoszą o określenie szczegółowego planu osiągnięcia czystego powietrza, zwiększenie puli środków przeznaczonych na dofinansowanie oraz lepszą komunikację władz z mieszkańcami. "Spalanie odpadów, m.in.: plastiku, płyt meblowych, oleju silnikowego, odpadów węglowych, podkładów kolejowych powoduje wydzielanie do środowiska rakotwórczych związków chemicznych i jest prawnie zakazane. Żądamy podjęcia intensywnych, rzeczywistych i ciągłych działań, aby powstrzymać palenie śmieci i łamanie innych zapisów Prawa ochrony środowiska i uchwały antysmogowej dla Małopolski." - informują. Chcą, aby władze gminy odpowiedziały na pytania na stronie BIP Urzędu Gminy Zabierzów oraz wysłały odpowiedź na skrzynkę pocztową Zabierzowskiego Alarmu Smogowego.

"– Gmina nie chce współpracować, jesteśmy traktowani bardziej jak wróg niż jak partner. Dlatego pomyśleliśmy, że jeśli zaangażujemy więcej osób, to przestaniemy być postrzegani jako czteroosobowa grupa krzykaczy. Dzięki temu możemy pokazać gminie, że wszystkim zależy na czystym powietrzu i zmobilizujemy urzędników, żeby zaczęli robić więcej i lepiej" takie słowa padły w wywiedzie Moniki Wojtaszek-Dziadusz, jednej z założycielek Zabierzowskiego Alarmu Smogowego przeprowadzonego dla portalu smoglab.pl.

Tymczasem warto przypomnieć, że Gmina Zabierzów jest liderem w powiecie krakowskim, jeśli chodzi o wymianę pieców na ekologiczne. Gmina dokłada ze swego budżetu 50% kosztów wymiany (podczas gdy inne samorządy np tylko 15-20%) i dzięki temu w ubiegłym roku otrzymała rekordową dotację wysokości 714 tys. zł (najwięcej w powiecie krakowskim). Cały projekt kosztował 1 mln 428 tys. zł. Mieszkańcy wymienili tu dzięki dotacji 350 pieców - najwięcej w rejonie (poza Krakowem).

Gmina Zabierzów korzystając z usług firmy Airly monitoruje też jakość powietrza. Działają tu 23 czujniki - po jednym w każdym sołectwie. W pyłomierze zostały wyposażone w pierwszej kolejności szkoły w: Brzeziu, Bolechowicach, Brzoskwini, Kobylanach, Nielepicach, Rudawie, Rząsce, Zabierzowie i Zelkowie. A Kierownik Wydziału Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami Anetta Kucharska była jednym z prelegentów konferencji na temat smogu i nowoczesnych rozwiązań OZE na terenach wiejskich, które 18 stycznia odbyła się już po raz 15. w Małopolskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Karniowicach.Czy wiec to samorząd powinien być adresatem petycji? Przecież w podobnej sytuacji są inne podkrakowskie gminy.Przydział dotacji leży w kompetencji Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i są gminy, które pomimo starań i dużych projektów, nie dostały dotacji. Nie wszystko zależy więc od samorządów lokalnych.

Czy w całej akcji chodzi więc tylko o ekologię? Czy w tle nie leżą zbliżające się wybory samorządowe? Bez względu na to, nagłaśnianie sprawy smogu to ważna inicjatywa. Na pewno takie społeczne poruszenie dotrze do tych, którzy pomimo grożących kar, palą w piecach byle czym, trując sąsiadów. Tylko czy wymusi na nich zmianę nastawienia i uwrażliwi na problemy mieszkańców, którzy muszą wdychać smog?

Marzena Gitler, foto: Zabierzowski Alarm Smogowy