Witaminy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. Witamina C, jako jeden z kluczowych składników odżywczych, wpływa na prawidłowy przebieg wielu funkcji w ludzkim organizmie. Substancja ta jest silnym antyoksydantem, dzięki czemu łagodzi skutki stresu oksydacyjnego i zapobiega jego występowaniu. Ma to ogromne znaczenie m.in. dla profilaktyki nowotworów czy funkcjonowania układu odpornościowego. Inną jej istotną funkcją jest udział w produkcji kolagenu.2 Jakie znaczenie dla organizmu ma witamina C? Gdzie znaleźć ją w żywności? Jakie są normy kwasu askorbinowego? Sprawdź!
Witamina C – właściwości
Witamina C ma ogromne znaczenie dla prawidłowej pracy organizmu ludzkiego. Jednocześnie, choć niektóre zwierzęta są w stanie samodzielnie syntetyzować tę substancję, człowiek nie posiada odpowiednich szlaków metabolicznych umożliwiających mu samodzielną produkcję witaminy C. Oznacza to, że musi być ona dostarczana z zewnątrz, wraz z dietą. Witamina C jest pochodną sacharydów, a jej czysta, wyizolowana postać ma charakter białego i bezwonnego proszku. Witamina C jest rozpuszczalna w wodzie i odznacza się bardzo wysoką wchłanialnością w organizmie – jej absorpcja waha się w granicach 70–80%!2
Funkcje witaminy C
Witamina C pełni wiele istotnych funkcji w organizmie. Przede wszystkim to silny przeciwutleniacz, dzięki czemu chroni komórki przed działaniem stresu oksydacyjnego. Jego wystąpieniu sprzyja m.in. palenie papierosów, stres czy różne czynniki wewnętrzne zachodzące w procesach komórkowych. Stres oksydacyjny ma szkodliwy wpływ na komórki, może je uszkadzać i powodować zmiany w strukturze DNA. W tej sytuacji z pomocą przychodzi witamina C, która "wymiata" z organizmu wolne rodniki odpowiadające za stres oksydacyjny. Dzięki temu działa ochronnie na cały organizm. Właściwości antyoksydacyjne witaminy C mają szczególne znaczenie m.in. profilaktyce tworzenia się komórek nowotworowych.2
Witamina C znana jest jednak jako składnik stosowany w trakcie przeziębienia. Rola witaminy C w organizmie w czasie infekcji (i nie tylko) polega przede wszystkim na wzmocnieniu układu odpornościowego. Substancja ta bierze udział w reakcji odpornościowej organizmu oraz pobudza procesy produkujące przeciwciała. Właściwy poziom witaminy C jest również niezbędny do syntezy kolagenu – głównego białka budulcowego, wchodzącego w skład struktur takich jak kości, zęby, chrząstki, a nawet rogówka oka.2
Witamina C znalazła swoje zastosowanie również w syntezie hormonów, metabolizmie tłuszczów (np. cholesterolu) czy regulacji ciśnienia. Wspomaga regenerację tkanek i zwiększa wchłanianie żelaza.2 Wykazano również korzystny wpływ witaminy C na skórę.1 Najpoważniejszą konsekwencją niedoborów witaminy C jest szkorbut.2
Skąd czerpiemy witaminę C?
Witamina C nie jest syntetyzowana w organizmie, dlatego trzeba ją dostarczać wraz z pożywieniem. Duże dawki witaminy C można znaleźć m.in. w: 1
- jagodach,
- rokitniku,
- natce pietruszki,
- rabarbarze,
- cytrusach,
- jarmużu,
- szczypiorku.
Witaminę C można znaleźć także w truskawkach, czarnych porzeczkach, brokułach, brukselce czy czerwonej papryce. Podawanie witaminy C wraz z dietą możliwe jest tylko dzięki spożywaniu owoców, warzyw i ich przetworów, gdyż są to jedyne, naturalne źródła występowania tej substancji.3
Witamina C – normy
Przyjmowanie witaminy C należy oprzeć na zaleconym dziennym spożyciu. Witamina C dla niemowląt powinna być przyjmowana w dawce 20 mg na dobę. Z kolei dawka witaminy C dla dzieci w okresie między 1. a 3. rokiem życia wynosi 40 AI na dobę, a w okresie 4–12 lat jej dzienne zapotrzebowanie mieści się w dawce 50 AI dziennie. Chłopcy powyżej 12. roku życia powinni 75 AI witaminy na dobę, a dziewczynki – 65. Zapotrzebowanie zwiększa się również po ukończeniu 19. roku życia. Wówczas dzienne zapotrzebowanie na witaminę C u mężczyzn wynosi 90 AI na dobę, a u kobiet – 75 i zwiększa się w okresie ciąży.4
Podstawą w jej uzupełnieniu powinna być dieta, jeśli jednak jest to utrudnione, warto wspomóc się dodatkowymi preparatami, takimi jak np. Juvit C. Jest to lek dostępny bez recepty, wspomagający uzupełnienie witaminy C w organizmie. Preparat może być stosowany również jako profilaktyka w skutkach zdrowotnych niedoboru witaminy C oraz leczeniu jej niedoborów. Posiada wygodną formułę w postaci kropli.5
JUVIT C, 100 mg/ml, krople doustne. Skład: 1 ml kropli zawiera Acidum ascorbicum (kwas askorbowy, witamina C) 100 mg. Postać farmaceutyczna: Krople doustne, roztwór. Wskazania do stosowania: Produkt leczniczy Juvit C przeznaczony jest do leczenia stanów niedoboru witaminy C i profilaktyki chorób wywołanych niedoborem witaminy C, przede wszystkim szkorbutu i jego wstępnych objawów, choroby Moellera-Barlowa, w okresie rekonwalescencji, przy stosowaniu diety ubogiej w witaminę C, zwłaszcza u niemowląt karmionych sztucznie. Produkt jest szczególnie zalecany dla dzieci. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną – kwas askorbowy lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Nie podawać wysokich dawek dzieciom z nadmiernym wchłanianiem żelaza z przewodu pokarmowego. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E. Przed zastosowaniem należy zapoznać się z zatwierdzoną charakterystyką preparatu. Dalsze informacje dostępne na życzenie.
Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.
Bibliografia:
- Zawada K., Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka, Herbalism, nr 1(2), 2016.
- Janda K. i inni, Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pomeranian Journal of Life Sciences, 2015.
- Przygoda B., Witamina C, Medycyna Praktyczna, 2012, dostęp: 16.08.2022.
- Jarosza M. i inni, Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020.
- Juvit C, ChPL, dostęp: 16.08.2022.
