Małopolskie samorządy znają już wyniki tegorocznego Rankingu Gmin Małopolski. Zwycięzcy odebrali statuetki w Małopolskim Centrum Nauki Cogiteon, a ranking po raz pierwszy objął cztery różne kategorie. W artykule wyjaśniamy, jakie kryteria zdecydowały o wygranej i co te wyniki oznaczają dla rozwoju regionu.
3 grudnia 2025 r. w Małopolskim Centrum Nauki Cogiteon odbyła się uroczysta gala Rankingu Gmin Małopolski 2025. Ranking przygotowuje od 2010 r. Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego – Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji (FRDL MISTiA) we współpracy z Głównym Urzędem Statystycznym i Urzędem Statystycznym w Krakowie. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli gmin z całego województwa, władze regionalne, partnerów i media. Uczestników powitali Małgorzata Małuch, przewodnicząca Forum Wójtów, Burmistrzów i Prezydentów Małopolski, oraz dyrektor FRDL MISTiA Wojciech Odzimek.
Na scenie pojawili się patroni honorowi rankingu: wojewoda małopolski Krzysztof Jan Klęczar, marszałek Łukasz Smółka i wicemarszałek Witold Kozłowski. W swoich wystąpieniach podkreślili znaczenie rzetelnych danych i współpracy instytucjonalnej dla rozwoju gmin. Agnieszka Szlubowska, dyrektor Urzędu Statystycznego w Krakowie, omówiła aktualne trendy demograficzne i przypomniała zasady współpracy GUS i FRDL MISTiA przy tworzeniu rankingu. To właśnie publiczne statystyki i metodologia oparta na 25 wskaźnikach – od finansów i demografii po edukację, infrastrukturę i środowisko – decydują o wynikach.
Wielka Wieś liderem
W klasyfikacji generalnej zwyciężyła Gmina Wielka Wieś z powiatu krakowskiego, drugie miejsce zajęły Niepołomice w powiecie wielickim, a trzecie Michałowice, również z powiatu krakowskiego. To samorządy, które konsekwentnie inwestują w przestrzeń publiczną, rozwijają lokalne usługi i łączą wzrost gospodarczy ze zrównoważonym rozwojem.
Po raz pierwszy ranking uwzględnił cztery typy gmin, aby porównać samorządy działające w odmiennych warunkach. W kategorii gmin aglomeracyjnych wygrała Wielka Wieś; w grupie gmin miejskich poza aglomeracją triumfował Jordanów z powiatu suskiego; wśród gmin miejsko‑wiejskich poza aglomeracją najlepiej wypadła Muszyna; natomiast w kategorii gmin wiejskich poza aglomeracją zwyciężył Mucharz. Organizatorzy podkreślają, że taki podział oddaje różne wyzwania gmin: te poza aglomeracją walczą z odpływem mieszkańców i ograniczoną bazą podatkową, a aglomeracyjne mierzą się z presją urbanizacji i rosnącymi kosztami usług.
Podczas gali przyznano również tytuły Liderów Powiatowych. Wśród nagrodzonych znalazły się m.in. Trzciana w powiecie bocheńskim, Babice w powiecie chrzanowskim, Olesno w powiecie dąbrowskim, Bobowa w powiecie gorlickim, Mszana Dolna w limanowskim, Gołcza w miechowskim, Siepraw w myślenickim, Muszyna w nowosądeckim, Szaflary w nowotarskim, Bukowno w olkuskim, Zator w oświęcimskim, Radziemice w proszowickim, Jordanów w suskim, Pleśna w tarnowskim, Zakopane w tatrzańskim, Mucharz w wadowickim i Niepołomice w wielickim.
Dlaczego ten ranking ma znaczenie
Organizatorzy i władze regionu zgodnie podkreślali, że ranking nie służy tylko klasyfikacji. Wojciech Odzimek przypomniał, że dla FRDL MISTiA zestawienie jest narzędziem do rozmowy o odpowiedzialnym rozwoju, a nie prostym wyścigiem. Wojewoda Krzysztof Jan Klęczar zwrócił uwagę, że każda z 183 małopolskich gmin rozwija się, aby poprawiać jakość życia mieszkańców, a wyniki rankingu motywują do dalszej pracy. Marszałek Łukasz Smółka mówił, że silne samorządy budują silną Małopolskę, ale przypominał o wyzwaniach takich jak transport publiczny, zdrowie czy infrastruktura rowerowa.
Ranking Gmin Małopolski 2025 pokazuje, że nie tylko duże i bogate gminy mogą być liderami. Wyróżnione samorządy często są średniej wielkości, ale łączą umiejętność dywersyfikacji inwestycji z równowagą budżetu i bliską współpracą z mieszkańcami. Oparcie rankingu na rzetelnych danych publicznych i apolitycznej metodologii sprawia, że wyniki są wiarygodne i mogą inspirować inne gminy. Organizatorzy zapowiedzieli, że kolejne edycje będą nadal rozwijać zestaw wskaźników, aby jeszcze lepiej pokazać realne potrzeby i sukcesy małopolskich gmin.
