Dębica: Pamiętajmy o...(24) : Co ciekawego w Powiecie Dębickim możemy pokazać znajomym którzy, odwiedzą nas w czasie wakacji [cz.1]

Często zdarza się, że podczas wakacji dalsza rodzina lub znajomi wpadną do nas z krótką wizytą. Oczywiście pamiętamy o staropolskiej gościnności, ale przecież nie samym chlebem człowiek żyje. Wypada także pochwalić się, że nie mieszka się na cywilizacyjnej i kulturalnej pustyni.

Dlatego też dobrze jest załadować gości do samochodu czy też samochodów i pokazać, co takiego ciekawego jest na pobliskich terenach. Zazwyczaj gości wozi się po kościołach czy też budynkach użyteczności publicznej, jak np. szkoły. Mniej ambitni skupiają się na galeriach, niestety nie tych ze sztuką, a handlowych. Ale czasami wypadałoby wyzwolić się ze schematów. Wcześniej dobrze byłoby znać hobby , naszych gości, jeśli takowe posiadają oczywiście,  bo wówczas można się „wstrzelić” w ich zainteresowania. Dla mężczyzn interesujących się czasami drugiej wojny światowej ziemie powiatu dębickiego, a szczególnie Miasta Dębica i Gminy Dębica oferują nie lada atrakcje.

Dla miłośników partyzantki gratką jest udanie się na polanę Kałużówka w lasy w południowej części gminy [parking leśny przy drodze Braciejowa – Głobikowa przed Południkiem], gdzie w miejscu  historycznej bitwy z czasów akcji „Burza” można zobaczyć obelisk poświęcony partyzantom Armii Krajowej, którzy oddali swe życie w walce z niemieckim okupantem w lecie 1944 roku. By bliżej zapoznać się z tym tematem wypadałoby później wstąpić do Muzeum Regionalnego w Dębicy przy ulicy Ratuszowej 4, gdzie można zobaczyć wystawę stałą „Ziemia Dębicka w latach 1939 – 1944” doskonale ukazującą czasy okupacji hitlerowskiej ze szczególnym uwzględnieniem akcji „Burza” na naszych terenach. Pełno na niej pamiątek z czasów II wojny światowej, także znalezionych na polane Kałużówka.

Jeśli dysponujemy jeszcze czasem, a nasi goście nie wykazują jeszcze zmęczenia, a wręcz przeciwnie, wówczas nie wychodząc z tematu udajemy się z nimi do Paszczyny w północnej części Gminy Dębica. Tam zostawiając samochód na parkingu zwiedzamy Górę Śmierci, najlepiej wchodząc od strony wschodniej „Drogą Cierpienia”. Łatwo się wówczas zapoznać z historią miejsca, które jest grobem tysięcy ofiar niemieckiego totalitaryzmu. Sprawę wytłumaczenia wszelkich niuansów związanych z tym miejscem ułatwia nam Ekspozycja Historyczno – Dydaktyczna, która znakomicie prezentuje dzieje zarówno obozów pracy przymusowej, jak i poligonu Waffen SS TruppenUbungsPlatz Heidelager, na rzecz którego pracowali więźniowie tych obozów. Można w niej zobaczyć, jak wówczas żyli zarówno żołnierze hitlerowscy, jak i ofiary tego okrutnego systemu.

Jeśli jednak nasi znajomi nie wykazują większego zainteresowania czasami II wojny światowej, za to bardziej tymi ciut wcześniejszymi, bez problemu możemy im zaprezentować okazały zbiór cmentarzy z okresu I wojny światowej, który wchodzi w skład Zachodniogalicyjskich Grobów Bohaterów. Na terenach naszego powiatu znajduje się ich 27, zdecydowana większość, bo aż 24,  autorstwa niemieckiego architekta Gustava Rossmana. Cmentarze te są na terenach gmin: Brzostek, Czarna, Jodłowa, Pilzno i Żyraków. Łatwiej je obecnie znaleźć, gdyż wchodzą w skład turystycznego Szlaku Frontu Wschodniego I Wojny Światowej, dzięki czemu łatwiej teraz o informacje na ich temat. Chcąc zabłysnąć wiedzą możemy wziąć naszych gości do dębickiego Muzeum Regionalnego, gdzie właśnie na okres wakacji są wystawy czasowe poświęcone akurat zarówno operacji gorlickiej z roku 1915, jak również stałym pamiątkom po tej bitwie, czyli właśnie cmentarzom. Zapoznanie się z pamiątkami i eksponatami z tamtych czasów wpływa na ugruntowanie wiedzy w danych tematach. Nic lepiej nie działa na ludzką wyobraźnię, jak odwołanie się do danych czasów poprzez utrzymanie się we właściwych klimatach. Temu właśnie służą zdjęcia znakomicie obrazujące charakter i ludzi z tamtych lat. I właśnie setki takich zdjęć jako ilustrację miejsc, które zwiedziliśmy możemy zobaczyć zarówno w dębickim muzeum, jak i w paszczyńskiej ekspozycji. Zatem, nie bójmy się wyzwań, tylko śmiało prezentujmy przeszłość naszych terenów, bo możemy, a nawet powinniśmy być z nich dumni.  [cdn]

Jacek Dymitrowski

Dyrektor Muzeum Regionalnego w Dębicy