"Hajlowali" w Auschwitz. Szokujące zachowanie w byłym obozie

Szokujące sceny w byłym obozie Auschwitz-Birkenau. Dwaj młodzi Albańczycy mieli wykonywać nazistowski salut przy wieży wartowniczej przy „Bramie Śmierci”. Straż Muzealna natychmiast wezwała policję. Co dokładnie wydarzyło się w Brzezince i jakie mogą być skutki prawne takiego gestu?

Dwaj 23-letni turyści z Albanii mieli wykonywać nazistowskie pozdrowienie przy jednej z wież wartowniczych przy „Bramie Śmierci” w byłym obozie Birkenau. Do zdarzenia doszło w piątek, 10 października. Bulwersujące zachowanie zauważył 35-letni Holender. Mężczyzna, widząc "hajlujących" turystów natychmiast powiadomił Straż Muzealną, która zatrzymała Albańczyków, zawiadomiła oświęcimską policję. Po zgłoszeniu strażników funkcjonariusze natychmiast udali się do Brzezinki, przejęli obu mężczyzn i – po zabezpieczeniu materiału dowodowego – przedstawili zarzuty propagowania ustroju totalitarnego. W Polsce takie zachowania traktuje się jako propagowanie nazizmu, co podlega odpowiedzialności z art. 256 § 1 Kodeksu karnego. Za to przestępstwo grozi grzywna, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.

To nie pierwsze takie zachowanie przy "Bramie śmierci". Podobne przypadki już się zdarzały. 23 stycznia 2022 r. 29-letnia obywatelka Holandii „hajlowała” przy bramie do byłego obozu; jeszcze tego samego dnia – po przyznaniu się i wyjaśnieniu, że był to „głupi żart” – prokurator nałożył na nią grzywnę, którą przyjęła. Wczesniej, w 2013 r. dwóch studentów z Turcji uwieczniono na zdjęciu, gdy wykonywali nazistowski salut przy bramie „Arbeit macht frei”. Sąd skazał ich na 6 miesięcy więzienia w zawieszeniu na 3 lata oraz grzywnę.

Jednocześnie nie każde „hajlowanie” w Polsce kończyło się zarzutami. Rzecznik Praw Obywatelskich wielokrotnie zwracał uwagę na rozbieżności w praktyce: część prokuratorów uznawała, że wyciągnięta ręka to nawiązanie do „rzymskiego salutu”, co nie wyczerpuje znamion przestępstwa. Sądy uchylały jednak takie decyzje, podkreślając, że w powszechnym odbiorze jest to symbolika faszystowska.

„Brama Śmierci” – główne wejście do Auschwitz II-Birkenau – jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Zagłady. Tędy w latach 1944–1945 przejeżdżały transporty z deportowanymi, głównie Żydami, ale także Polakami i przedstawicielami innych narodowości. W kompleksie Auschwitz Niemcy zamordowali co najmniej 1,1 mln ludzi. Zasady zwiedzania Miejsca Pamięci przewidują bezwzględny zakaz zachowań znieważających pamięć ofiar.

fot. KPP w Oświęcimiu