Już wszystko wiemy. Propozycja projektu Strefy Czystego Transportu

Od 2022 roku trwała walka radnych, by Strefa Czystego Transportu w Krakowie weszła w życie. Teraz udało się zaproponować projekt, którego pierwsze założenia wejdą w życie w lipcu przyszłego roku.

Sama idea, choć słuszna z ekologicznego punktu widzenia wydaje się słuszna, wielu mieszkańcom nie odpowiada. Trudno się dziwić. Nie każdy ma możliwość kupna, czy nawet wzięcia leasingu na samochód, który spełniałby wymogi postawione przez Unię Europejską.

Zmniejszenie ilości CO2 w powietrzu jest jednak w takich sprawach nadrzędnym celem wymogów unijnych, więc mimo złości wielu osób, ostatecznie 1 lipca 2025 roku zobaczymy pierwsze zmiany na drogach dojazdowych do Krakowa. Stolicę Małopolski z kolei zmiany zaczną obowiązywać 5 lat później, od lipca 2030.

Wymagania dla pojazdów w SCT

Nowe zasady dotyczące wjazdu do Strefy Czystego Transportu (SCT) w Krakowie wprowadzają określone wymagania dotyczące wieku i norm emisji pojazdów. Dla samochodów osobowych z silnikiem benzynowym, w tym aut z instalacją LPG, pojazdy muszą spełniać jedno z dwóch kryteriów: rok produkcji nie wcześniejszy niż 2005 lub norma emisji nie niższa niż Euro 4. Dla samochodów diesla wymagania są bardziej rygorystyczne: rok produkcji minimum 2014 lub norma emisji Euro 6.

Od 1 lipca 2030 roku wymagania dla pojazdów z silnikiem diesla zostaną zaostrzone. Pojazdy te muszą spełniać normy emisji Euro 6dT lub zostać wyprodukowane co najmniej w 2018 roku. Dla aut benzynowych i LPG wymagania pozostaną niezmienne: będą musiały spełniać co najmniej normę emisji Euro 4 lub zostać wyprodukowane po 2005 roku.

Wyłączenia dla mieszkańców Krakowa

Mieszkańcy Krakowa, którzy odprowadzają w mieście podatki, będą mieli pięcioletni okres przejściowy, podczas którego ich pojazdy będą mogły wjeżdżać do strefy SCT bez żadnych ograniczeń, nawet jeśli nie spełniają one wymogów technicznych.

Ten przywilej będzie obowiązywał do 1 lipca 2030 roku, a jedynym warunkiem jest zgłoszenie pojazdu do systemu automatycznej weryfikacji. Ponadto wyłączenie to dotyczy wszystkich pojazdów zakupionych przed wejściem w życie uchwały.

Opłaty emisyjne dla pojazdów spoza Krakowa

Dla pojazdów spoza Krakowa, które nie spełniają wymogów SCT, wprowadzony zostanie system opłat emisyjnych. Po dokonaniu opłaty, właściciele takich pojazdów będą mogli wjechać do strefy. Opłaty będą wynosić 2,50 zł za godzinę, 20 zł dziennie oraz 500 zł miesięcznie. System opłat będzie obowiązywał przez okres przejściowy do 30 czerwca 2028 roku, po którym wjazd pojazdów niespełniających wymogów SCT nie będzie już możliwy.

Nowa strefa SCT obejmie niemal całe miasto, z wyjątkiem terenów na wschód od drogi ekspresowej S7, w tym obszaru Kombinatu, a także kluczowych łączników do obwodnicy autostradowej, takich jak ul. Zakopiańska, al. 29 Listopada i ul. Wielicka. Taki podział ma na celu zapewnienie dostępu do ważnych miejsc, jak szpitale, parkingi Park&Ride, czy węzły autostradowe, a także zminimalizowanie utrudnień dla mieszkańców i firm.

System weryfikacji

Weryfikacja pojazdów uprawnionych do wjazdu do strefy SCT odbywać się będzie na dwa sposoby: poprzez automatyczną weryfikację danych z Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP) lub na podstawie danych zgłoszonych przez właścicieli pojazdów do urzędów miasta. Automatyczna weryfikacja pozwoli na bezobsługowe potwierdzenie uprawnień dla większości pojazdów, natomiast pojazdy specjalne lub osoby z niepełnosprawnościami będą musiały zgłosić swoje uprawnienia do systemu.

Specjalne wyjątki i udogodnienia

Projekt uchwały przewiduje również kilka wyjątków, które mają na celu ułatwienie życia mieszkańcom oraz uwzględnienie potrzeb różnych grup społecznych. Pojazdy historyczne oraz zabytkowe będą mogły wjeżdżać do SCT przez maksymalnie 50 dni w roku. Dodatkowo pojazdy specjalne, takie jak dźwigi czy campery, które posiadają odpowiedni wpis w dowodzie rejestracyjnym, będą mogły wjeżdżać do strefy bez ograniczeń.

Wprowadzenie wyłączeń na okres przejściowy dla organizacji non-profit oraz pojazdów służbowych instytucji państwowych również jest częścią propozycji, mającej na celu minimalizowanie skutków ekonomicznych dla tych podmiotów. Zgodnie z ustawą o elektromobilności, pojazdy osób z niepełnosprawnościami, oznakowane kartą parkingową, będą zwolnione z wymogów SCT, co umożliwi im swobodne poruszanie się po Krakowie.

Cel wprowadzenia SCT

Celem utworzenia SCT w Krakowie jest poprawa jakości powietrza poprzez ograniczenie emisji tlenków azotu (NO2), które są jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń w mieście. Wprowadzenie strefy jest zgodne z ustawą o elektromobilności i paliwach alternatywnych, która nakłada obowiązek wprowadzenia takich stref w miastach przekraczających dopuszczalne stężenia NO2 w powietrzu.

Ograniczenie emisji tej substancji ma przyczynić się do poprawy zdrowia mieszkańców, zmniejszenia liczby chorób układu oddechowego i sercowo-naczyniowego oraz zmniejszenia liczby przedwczesnych zgonów. Dzięki wprowadzeniu SCT Kraków ma stać się bardziej atrakcyjnym miastem zarówno dla mieszkańców, jak i turystów, dzięki czystszej atmosferze i mniejszemu hałasowi. Jak faktycznie będzie, to się okaże.

fot: Mateusz Łysik / Głos24