Kraków. Wieliczania na obchodach 81 rocznicy (1939-2020) powstania Polskiego Państwa Podziemnego

27.09. (niedziela) 2020 r. w Krakowie odbyła się uroczystość  w  81. rocznicę powołania w Warszawie oblężonej przez Niemców konspiracyjnej organizacji wojskowej Służby Zwycięstwu Polski  (SZP)– prekursorki Związku Walki Zbrojnej, Armii Krajowej i rozbudowywanych przez całą II wojnę światową konspiracyjnych struktur państwowych. Wziął w niej udział poczet sztandarowy Koła Wieliczka Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej.

Obchody rozpoczęły się o godz.10.00-tej mszą  świętą w katedrze na Wawelu, którą koncelebrowali: ks. Zdzisław Sochacki, proboszcz katedry wawelskiej, o. Jerzy Pająk, kapelan środowisk kombatanckich,  ks. Jan Kabziński  i ks. prof. Jacek Urban, który wygłosił homilię. Po mszy św. uczestnicy uroczystości udali się do Urzędu Województwa Małopolskiego przy ul. Basztowej, gdzie wojewoda małopolski  Łukasz Kmita wręczył  wyróżnionym Medale Stulecia Odzyskanej Niepodległości orz odznaki honorowe i medale.

O godz.12.00-tej na Placu Jana Matejki  przed  Grobem Nieznanego Żołnierza nastąpił dalszy ciąg uroczystości z asystą wojskową 6 Brygady Powietrznodesantowej .

Zastępca dyrektora Oddziału Krakowskiego IPN Cecylia Radoń przeczytała  list skierowany przez dyrektora krakowskiego IPN  Filipa Musiała.  W nim napisano: „Rozbiór Rzeczypospolitej dokonany przez Niemcy i ZSRS we wrześniu 1939 r. nie zmusił Polaków do kapitulacji. Internowany w Rumunii Prezydent RP Ignacy Mościcki na mocy obowiązującej konstytucji wyznaczył swojego następcę – Władysława Raczkiewicza, ten zaś powołał rząd z gen. Władysławem Sikorskim na czele. Mimo okupacji ziem Rzeczypospolitej przez Niemcy i ZSRS ciągłość prawna państwa polskiego została zachowana. Jego władze, uznawane przez społeczność wolnego świata, przez całą wojnę kierowały walką o niepodległość Polski na uchodźstwie, początkowo we Francji, a po jej upadku w Wielkiej Brytanii. W kraju nie umilkły jeszcze ostatnie strzały żołnierzy Wojska Polskiego w nierównym boju z dwoma agresorami, gdy rozpoczęła się walka podziemna z nimi. 27 września 1939 r., w przededniu podjęcia decyzji o zakończeniu obrony Warszawy, gen. Michał Tokarzewski-Karaszewicz przystąpił do tworzenia organizacji konspiracyjnej pod nazwą Służba Zwycięstwu Polski. Wkrótce, 13 listopada 1939 r., gen. Sikorski powołał Związek Walki Zbrojnej jako organizację wojskową o charakterze apolitycznym i ogólnonarodowym, z siedzibą w Paryżu. Stanowisko komendanta ZWZ objął gen. Kazimierz Sosnkowski. 4 grudnia 1939 r. wydał on pierwszą instrukcję organizacyjną. Dowódcą na terenach okupowanych przez Niemcy został płk Stefan Rowecki, na obszarze okupacji sowieckiej zaś – gen. Tokarzewski-Karaszewicz (wszyscy trzej brali swój rodowód niepodległościowy z I Brygady Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego, której byli oficerami). Po ewakuacji rządu RP do Wielkiej Brytanii w czerwcu 1940 r. komendantem ZWZ na cały okupowany kraj został Rowecki, mianowany generałem.”

Jeden z żołnierzy odczytał Apel Pamięci. Żołnierze oddali salwę honorową. Przedstawiciele władz i organizacji składali przed pomnikiem wieńce, kwiaty i znicze. W uroczystościach uczestniczyli kombatanci, parlamentarzyści, przedstawiciele rządu, samorządu, służb mundurowych, delegacje korpusu dyplomatycznego, poczty sztandarowe i przedstawiciele środowisk patriotycznych.

W uroczystości uczestniczył poczet sztandarowy Koła Wieliczka Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej: Stanisław Dziedzic, chorąży, Jadwiga Duda, prezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” i Marian Sipóra, członek, który  prowadził Włodzimierz Wowa Brodecki, prezes 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Uroczystość  zorganizowały:  Oddział Krakowski Instytutu Pamięci Narodowej, Wojewoda  Małopolski,  Wojewódzka Rada Kombatancka.