W ciągu dwóch lat działalności pionu poszukiwań IPN w Krakowie udało się zidentyfikować szczątki 13 ofiar komunistycznego terroru. To ludzie, których w czasach stalinowskich Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie skazał za działalność niepodległościową na śmierć. Sześciu bohaterów zostało już uroczyście pochowanych na cmentarzu Rakowickim w Krakowie lub w rodzinnych miejscowościach.
Do 2016 r. na terenie podlegającym krakowskiemu oddziałowi IPN dwukrotnie podejmowano prace poszukiwawcze. Później, po powstaniu Wieloosobowego Stanowiska ds. Poszukiwań i Identyfikacji w Krakowie, przeprowadzono 11 akcji ekshumacyjnych, część z nich we współpracy z prokuratorami Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.
W 2017 r. na cmentarzu Rakowickim w Krakowie przebadano pięć grobów. Udało się zidentyfikować szczątki dowódcy oddziału i komendanta powiatowego NZW kpt. Tadeusza Gajdy „Tarzana”, jego podkomendnego, kadeta Wiesława Budzika „Rolanda” oraz partyzantów zgrupowania „Błyskawica”: akowca z Wileńszczyzny sierż. Antoniego Wąsowicza „Rocha”, kpr. Adama Domalika „Kowboja”, Stanisława Ludzi „Harnasia”, a także ppor. Tadeusza Zajączkowskiego „Mokrego”, żołnierza AK, „ludowego” WP i oddziału partyzanckiego „Huragan”.
Poszukiwania na cmentarzu Rakowickim wznowiliśmy w maju 2018 r. W ich wyniku zidentyfikowaliśmy szczątki partyzantów NOW-AK i NZW: st. sierż. Mikołaja Mazura „Paska” i Władysława Nowaka „Groźnego”. Następne prace przeprowadziliśmy tam w październiku 2018 r., odnajdując szczątki ks. Władysława Gurgacza SJ, kapelana Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców, a także partyzantów zgrupowania „Ognia”: Wojciecha Frodymy „Muchy” i Ryszarda Kłaputa „Pomsty” oraz dowódcy oddziału partyzanckiego „Błysk” ppor. Mieczysława Kozłowskiego „Bunta”.
Szukaliśmy także na cmentarzu parafialnym w Brzesku, gdzie chowano partyzantów z grupy Józefa Jachimka „Stalina” oraz w Nowym Targu. Rozległe badania prowadziliśmy na tzw. Glinniku w Przegorzałach (Kraków), weryfikując informacje o możliwych pochówkach ofiar niemieckiej zbrodni z czasów II wojny światowej. W 2019 r. ponownie pracowaliśmy na Glinniku, ustalając ostatecznie zasięg dawnego miejsca straceń, a także w Brzesku i na cmentarzu Rakowickim. Ekshumowaliśmy ponadto szczątki z grobu pod szczytem Leskowca. Miał tam spoczywać partyzant oddziału Armii Polskiej w Kraju. Identyfikacja trwa.
Tekst został opublikowany za zgodą Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie
