W piątek 12 września Muzeum Narodowe w Krakowie otwiera ekspozycję „Lwowianki / Львівʼянки”. To prezentacja piętnastu historii kobiet–artystek związanych ze Lwowem, których życie i twórczość zostały naznaczone wojną, Zagładą i przymusowymi przesiedleniami. Wystawa potrwa do 1 marca 2026 r. w Gmachu Głównym, na II piętrze.
Kurator Andrij Bojarov układa opowieść o sztuce w cieniu najboleśniejszych wydarzeń XX wieku – od I wojny światowej, którą badacze uznają za punkt zwrotny dla modernizmu, po traumę II wojny i współczesną agresję Rosji na Ukrainę. Każda artystka otrzymuje własną przestrzeń, łączącą dzieła z kontekstem biograficznym i historycznym; to portret środowiska, które przekraczało granice językowe, etniczne i wyznaniowe.
Najmocniejsze punkty ekspozycji: od antywojennego kolażu po filmy podróżnicze
Trzonem wystawy jest kolaż Margit Sielskiej „Nie chcemy wojny” z lat 30., dziś w zbiorach Narodowego Muzeum Sztuki w Kijowie. Dzieło – łączące symbole chrześcijańskie i język polski – brzmi wyjątkowo aktualnie i odsyła do złożonej tożsamości Lwowa oraz losów samej artystki pochodzenia żydowskiego. Obok zobaczymy rzadko pokazywaną rzeźbę Luny Drexler „Mulatka” („Jolanta”, 1910) – popiersie afroamerykańskiej dziewczynki, której biografia splata się z lwowskim środowiskiem artystycznym. Ekspozycję dopełniają archiwalia z prywatnego archiwum Sielskich (m.in. portrety Margit Reich-Sielskiej, Marii Teysseire i Wandy Diamand) oraz filmy Sofii Jabłońskiej z lat 20. i 30. – jednej z pierwszych lwowskich podróżniczek – a także projekcja wideo Olhy Marusyn odnosząca się wprost do trwającej wojny. Łącznie zaprezentowano ponad 20 obiektów w różnych technikach: od malarstwa i rzeźby, po fotografię i media cyfrowe.
Wystawa „Lwowianki / Львівʼянки” jest dostępna w Galerii Sztuki Polskiej XX + XXI wieku na II piętrze Gmachu Głównego MNK. Zwiedzanie od wtorku do niedzieli w godz. 10.00–18.00 (poniedziałek – nieczynne). Kurator: Andrij Bojarov. Wystawę można zobaczyć do 1 marca 2026 r.
Fot.: Anna Olchawska, Źródło: materiały prasowe MNK
