Nowe wybory w Małopolsce? "Okres wakacyjny nie stanowi przeszkody"

Od kwietniowych wyborów samorządowych w Małopolsce nie udało się wybrać marszałka. Jeśli radni sejmiku nie dogadają się do 10 lipca, grożą nam przedterminowe wybory, która mogą kosztować nawet 30 mln zł.

Do kiedy czas na wybranie marszałka Małopolski?

W związku z patem w sejmiku w przestrzeni medialnej pojawiają się różne daty, która mają być ostatecznym terminem na wybór marszałka o rozstrzygnięcie tej kwestii zwróciliśmy się do biura Małopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie. W ocenie Wydziału Prawnego i Nadzoru Sejmik Województwa Małopolskiego wybiera Zarząd Województwa, w tym marszałka, w terminie do dnia 10 lipca 2024 r. Na tę datę wskazuje art. 32 ust 1 ustawy o samorządzie województwa (Sejmik województwa wybiera Zarząd województwa, w tym marszałka województwa i nie więcej niż 2 wicemarszałków, w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy) oraz art. 382 Kodeksu wyborczego (PKW ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej oraz podaje do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, zbiorcze wyniki wyborów do rad na obszarze kraju).

Wygaszenie mandatów z mocy prawa

Jeżeli Sejmik nie wybierze Zarządu w określonym terminie, ulegnie rozwiązaniu z mocy prawa (art. 33 ust 1 ustawy o samorządzie województwa). Mandaty radnych Sejmiku wygasają automatycznie z dniem następującym po dniu będącym ostatnim dniem terminu, w którym należało dokonać wyboru Zarządu Województwa. Jeśli małopolscy radni nie wybiorą marszałka do 10 lipca, ich mandaty wygasną z dniem 11 lipca 2024 r.

Informację o rozwiązaniu Sejmiku Województwa z przyczyny określonej w ust. 1 (art. 33 ust. 2 ustawy o samorządzie województwa) do publicznej wiadomości w środkach masowego przekazu i w formie obwieszczenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym podaje Wojewoda.

Będzie komisarz?

Jeśli radni nie dogadają się i nie wybiorą marszałka do 10 lipca, po rozwiązaniu Sejmiku Województwa z powodu niewybrania Zarządu Województwa w określonym ustawą terminie, przeprowadzone zostaną wybory przedterminowe (art. 33 ust. 3 ustawy o samorządzie województwa). Zgodnie z art. 33 ust. 4 tej ustawy, do czasu wyboru Zarządu przez nowy Sejmik Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza osobę, która w tym okresie pełni funkcję organów samorządu województwa. Wyznaczony przez Prezesa Rady Ministrów komisarz zastąpi zarówno Sejmik, jak i Zarząd województwa i on będzie podejmować działania będące w ich kompetencjach, w tym wydawać uchwały i zarządzenia.

Kiedy nowe wybory?

Wybory zarządza się i przeprowadza w ciągu 90 dni od daty wystąpienia przyczyny (art. 372 § 1 ustawy Kodeks wyborczy). Termin nowych wyborów do Sejmiku Województwa Małopolskiego ze względu na okoliczność niewybrania Zarządu Województwa należałoby liczyć od dnia 12 lipca 2024. Wówczas 90. dzień przypadnie na datę 9 października. Ostatnim możliwym dniem wolnym od pracy na przeprowadzenie wyborów nowego Sejmiku Województwa Małopolskiego byłby zatem dzień 6 października 2024 r. (niedziela).

Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, wyznacza, w drodze rozporządzenia, datę wyborów zgodnie z § 1 oraz określa dni, w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w kodeksie (kalendarz wyborczy). Rozporządzenie to podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości i ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej nie później niż w terminie 2 dni od dnia zarządzenia wyborów. Zgodnie z art. 372 § 2 Kodeksu wyborczego, rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie wyborów, o których mowa w § 1, wojewoda podaje niezwłocznie do publicznej wiadomości, w formie obwieszczenia, na obszarze działania rady, do której wybory mają być przeprowadzone. Okres wakacyjny nie stanowi przeszkody w przeprowadzeniu nowych wyborów - informuje Biuro Prasowe MUW.

Koszt - nawet 30 mln

Koszt przedterminowych wyborów w Małopolsce to 20 mln zł, a nawet 30 mln zł. Trzeba wydrukować 2 624 828 kart do głosowania (tylu jest uprawnionych do oddania głosu na radnych sejmiku). Powołać nowe komisje okręgowe i obwodowe. Przewodniczący obwodowych komisji wyborczych za kolejne w tym roku wybory otrzymają wynagrodzenie w wysokości 900 zł, ich zastępcy - 800 zł, a pozostali członkowie komisji po 700 zł.

Komitety będą na nowo musiały zgłaszać kandydatów i zbierać podpisy pod listami. Z powodu wakacji, nie będzie to łatwe. Kandydaci na radnych po raz kolejny będą musieli drukować plakaty, banery i publikować ogłoszenia. Koszty będą więc znacznie większe. Nie wiadomo też jaka będzie frekwencja i komu uda się bardziej zmobilizować swoich wyborców aby poszli do urn. W kwietniowych wyborach, gdzie jednocześnie wybierało się wójtów, radnych gminnych i powiatowych w Małopolsce do urn poszło 52,59 proc. uprawnionych. Czy tym razem ponownie będzie się im chciało pójść i zagłosować na kandydatów do sejmiku? No i jakiego wyniku można się spodziewać?

7 kwietnia w wyborach do sejmiku na Prawo i Sprawiedliwość zagłosowało sumie w Małopolsce 581 510 wyborców. Opozycja (KO, PSL i Lewica) zdobyła łącznie 570 602 głosów. Konfederacja i Bezpartyjni Samorządowcy, którzy nie dostali się (podobnie jak Lewica) do Sejmiku zdobyli 105 377 głosów. Jedno jest pewne - nowe, przedterminowe wybory mogą dużo zmienić w małopolskim samorządzie wojewódzkim.

Czy będzie kompromis?

Po pięciu nieudanych próbach wybrania marszałka, dziś odbędzie się kolejna sesja, na której, według nieoficjalnych informacji, kandydatem PiS zamiast Łukasza Kmity (który zaliczył już pięć porażek), ma być Łukasz Smółka.

Zobacz też:

Swojego nowego kandydata ma też zgłosić opozycja, która nie ma jednak większości ( w 39-mandatowym sejmiku PiS na 21 mandatów, a KO i PSL - 18).

Przewodniczący Jan Tadeusz Duda zapowiedział, że jeśli dziś nie uda się wybrać marszałka, kolejne sesje będą odbywać się niemal codziennie.

Najbliższa odbędzie się już w czwartek, 4 lipca, o godz. 18, potem w piątek o godz. 18, w sobotę o godz. 14 i w poniedziałek o godz. 16.