Nowy Sącz: Orkiestra Reprezentacyjna SG – „Podhalańczycy” w zielonych mundurach

Maj to rokrocznie okres wytężonej pracy muzyków Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej. Warto więc przyjrzeć się tej specyficznej jednostce, w której sposób pełnienia służby łamie wszelkie stereotypy. Tym bardziej w miesiącu, który jak żaden inny, nastraja człowieka niczym … instrument do muzycznych uniesień.

W tym właśnie miesiącu zaplanowane mają 18 występów w wielu miastach Polski. Począwszy od Nowego Sącza, przez Katowice i Kielce, a na Warszawie skończywszy. Artyści orkiestry są wirtuozami, a ich występ, to prawdziwy show. W 2018 zagrali 129 koncertów, musztr paradnych i występów. Do końca kwietnia 2019 r. występowali już 32 razy. Kiedy nie wyjeżdżają, każdego dnia ćwiczą grę na instrumentach oraz układy choreograficzne po 7 godzin dziennie, by jeszcze lepiej - jeśli to możliwe - je wykonywać.

Rodem z Podhala

Orkiestra Reprezentacyjna SG jest wizytówką Straży Granicznej, jak również Sądecczyzny oraz całego kraju. W swej tradycji nawiązuje do sławnej Orkiestry 1-go Pułku Strzelców Podhalańskich z okresu przedwojennego, jak i do folkloru muzycznego regionu Podhala. Funkcję Orkiestry Reprezentacyjnej pełni od roku 1973. Obecnie funkcjonuje w ramach struktury organizacyjnej Karpackiego Oddziału Straży Granicznej im. 1 Pułku Strzelców Podhalańskich w Nowym Sączu.

Wyjątkowa pod wieloma względami

Mundury, to element wyróżniający muzyków spośród innych orkiestr. Jednak umundurowanie muzyków z Nowego Sącza - peleryna i kapelusz podhalański - w sposób szczególny wyróżnia Orkiestrę Reprezentacyjną Straży Granicznej spośród wszystkich orkiestr mundurowych w Polsce.

Dodatkowo, podczas musztry paradnej, kilku funkcjonariuszy Orkiestry Reprezentacyjnej SG występuje w strojach górali podhalańskich, prezentując regionalne korzenie Podhalańczyków. Członkowie Orkiestry Reprezentacyjnej SG w góralskich strojach podczas występu rzucają do siebie ciupagami, imitując walkę oraz prezentują bardzo profesjonalnie opracowany występ choreograficzny. Właśnie ten taniec wywołuje wielki aplauz wśród publiczności.

Ciupaga zamiast buławy

Sukces orkiestry, to wypadkowa wielkiego zaangażowania wszystkich uczestników muzycznego procesu tworzenia tej formy sztuki. Począwszy od Naczelnika – Dyrygenta orkiestry, a kończąc na każdym z jej muzyków. Kluczową postacią w orkiestrze w czasie musztry paradnej jest tamburmajor. Trzyma w ryzach całą grupę. Każdy ruch buławy tamburmajora kryje umowny znak - hasło do wykonania konkretnej czynności. Buława ma ok. 120 centymetrów długości, zakończona jest metalową, błyszczącą kulką, waży ok. 2 kilogramy. Tamburmajor OR SG zamiast uniwersalnej buławy używa do prowadzenia zespołu stylizowanej ciupagi góralskiej.

Regionalne instrumenty

Orkiestra Reprezentacyjna SG potocznie nazywana jest „Podhalańczykami”, w związku z tym również w instrumentarium orkiestry znajdują się używane podczas musztry paradnej i nie występujące w żadnej innej orkiestrze wojskowej instrumenty ludowe, m.in.: trombity beskidzkie i dzwonki pasterskie tzw. zbyrcoki.

Muzyczny ambasador straży granicznej

Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej promuje w muzycznym wymiarze formację zarówno w kraju, jak i poza jego granicami. Z powodzeniem i uznaniem prezentuje się na licznych międzynarodowych festiwalach i spotkaniach muzycznych orkiestr m.in. w Niemczech, Belgii, Danii, Słowacji, Włoszech, Węgrzech, Szwecji, Szwajcarii, Norwegii, Ukrainie, Litwie, Białorusi, Czechach, Francji, Holandii, Szkocji, Anglii, Norwegii oraz w Stanach Zjednoczonych. Reprezentuje Straż Graniczną w czasie najważniejszych uroczystości państwowych, okolicznościowych i religijnych. Jest znana wśród znawców muzyki operetkowej i musicalowej, jako doskonały interpretator muzyki symfonicznej oraz akompaniamentów klasycznych w transkrypcjach na wielką orkiestrę dętą. Występuje z powodzeniem na festiwalach muzycznych, prezentując muzykę operową, operetkową, musicalową oraz rozrywkową. Posiada w swoim repertuarze muzykę organowo-instrumentalną oraz formy symfoniczne i oratoryjno-religijne. Swoim patriotycznym repertuarem podtrzymuje tradycje narodowe oraz przedstawia z muzycznym rozmachem bogatą historię polskości. Orkiestra Reprezentacyjna Straży Granicznej poszczycić się może liczbą ponad 10 tysięcy koncertów, entuzjastycznie oklaskiwanych przez wielomilionową widownię. W jej dorobku znajdują się nagrania kilkunastu płyt CD z muzyką klasyczną, regionalną i rozrywkową. Zespół wielokrotnie był uhonorowany nagrodami i wyróżnieniami.

Justyna Drożdż, Karpacki Oddział Straży Granicznej