Skawina: Czy dramat mieszkańców został zauważony?

Czy władze Skawiny podejmą skuteczne działania w walce o czyste powietrze? I jak długo będzie trzeba czekać na efekty? Te pytania od dawna zadają mieszkańcy. Czy od protestu, który odbył się 9 czerwca, coś się zmieniło?

– Kiedy nie mogą otworzyć okien nawet w gorące noce, bo nieznośny smród z zakładu Valeo wdziera się do ich mieszkań, spoglądają w stronę zakładu i wiedzą już wszystko. Kiedy w dusznych mieszkaniach próbują zasnąć, mimo narastającej frustracji i obaw, spoglądają jeszcze dalej, w stronę skawińskiego Ratusza, nie wiedząc dlaczego wciąż nikt w ICH MIEŚCIE nie podejmuje efektywnych działań, by rozwiązać bieżący problem, mimo protestów mieszkańców, i co jeszcze musi się stać, by ich dramat został przez władze zauważony oraz podjęty z należytą troską – te słowa przedstawiciele Skawińskiego Alarmu Smogowego najlepiej oddają nastroje, jakie panują obecnie w Skawinie.

Przypomnijmy, w niedzielę 9 czerwca tłumy mieszkańców Skawiny wyszły na ulice, mówiąc „Dość smrodu z Valeo!” i domagając się natychmiastowej hermetyzacji produkcji lub zatrzymania jej uciążliwej części, do czasu rozwiązania problemu, oraz prowadzenia ciągłego monitoringu zanieczyszczeń na emitorach zakładu.
Kilka dni później Skawiński Alarm Smogowy zaapelował też do burmistrza Norberta Rzepisko o pilne podjęcie efektywnych działań dla rozwiązania i zatrzymania dalszej eskalacji tego ogromnego problemu.

– Mieszkańcy domagają się natychmiastowych działań i zapowiadają dalsze zdecydowane kroki, do czego mamy nadzieję, nie będzie musiało dochodzić. [...] Przez ponad dwa lata naszych rozmów w tym aspekcie, zarówno Pan i współpracujący z Panem urzędnicy, wskazywaliście presję społeczną jako właściwą drogę do rozwiązania problemu uciążliwych zakładów. Niedzielna manifestacja oburzenia zniecierpliwionych i zdesperowanych mieszkańców, była zmaterializowanym wcieleniem tych słusznych rekomendacji. Mieszkańcy wywiązali się zatem ze swojego zadania celująco, i wszystkie oczy zwrócone są teraz na Pański Urząd – zwrócili się przedstawiciele SAS do burmistrza Skawiny.

Jak dodali, mieszkańcy oczekują wyegzekwowania realizacji porozumienia podpisanego w ubiegłym roku między zakładem Valeo, a władzami Gminy Skawina, jak i rzetelnego przeglądu ekologicznego wydanych pozwoleń.

Jakie działania podjęła gmina Skawina?

W ubiegłym tygodniu burmistrz Norbert Rzepisko poinformował, że ma być przegląd ekologiczny wydanych dla Valeo pozwoleń. Starostwo Powiatowe w Krakowie, w odpowiedzi na jego wniosek, wszczęło procedurę nałożenia w formie decyzji konieczności przeprowadzenia przeglądu ekologicznego przez firmę Valeo.

Włodarz gminy przekazał również, że kolejnym krokiem w walce o czyste powietrze jest brak jego zgody na kompensację pyłów na terenie gminy Skawina, o którą wystąpił zakład Valeo Autosystemy Sp. z o.o.

– Jestem przekonany, że w zakresie poprawy jakości powietrza rozwiązaniem korzystniejszym dla Gminy będzie wymiana nieekologicznych źródeł ciepła własnym staraniem, niż zgoda na kompensację (co skutkowało by wymianą niewielkiej ilości kotłów przez firmę Valeo, kosztem późniejszej zwiększonej ilości pyłów uwalnianych przez zakład do atmosfery). Na terenie Gminy odnotowuje się przekraczanie wartości poziomów dopuszczalnych zanieczyszczeń, w szczególności pyłu PM10. Mając na względzie dobro i zdrowie mieszkańców nie wyraziłem zgody na zwiększenie emisji zanieczyszczeń do powietrza przez zakład Valeo Autosystemy Sp. z o.o. – przekazał burmistrz Skawiny.

Z kolei 21 czerwca gmina Skawina przekazała również podsumowanie raportu z badań dotyczących zanieczyszczeń powietrza, wykonanych przez Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk. Kampania pomiarowa zanieczyszczeń powietrza metodą pasywną obejmowała jedną serię pomiarową badań powietrza. Jak podaje UM w Skawinie, badania potwierdziły znaczne przestrzenne zróżnicowanie poziomów stężeń zidentyfikowanych 53 substancji, należących do grupy lotnych związków organicznych (LZO) na terenie Skawiny.

– Wśród substancji o znacznej uciążliwości zapachowej, których emisja jest charakterystyczna dla źródeł punktowych, należy wymienić: acetofenon, nonanal, benzaldehyd, kwas fenylomaleinowy, ester pentylowy kwasu octowego, kwas benzoesowy, kwas benzoiloformowy i octan izobutylu. Podwyższone stężenie LZO, których prawdopodobnym źródłem pochodzenia są procesy przemysłowe, odnotowano w punktach sąsiadujących ze strefami przemysłowymi – po północnej i zachodniej stronie miasta. Z uwagi na morfologię terenu (obszary słabo przewietrzane), w południowo-wschodniej części miasta obserwowano również wzrost stężeń niektórych substancji pochodzących z procesów przemysłowych (np. kwas benzenokarbotiowy) – czytamy w podsumowaniu raportu na stronie gminy Skawina.

Co ważne, obecność LZO charakterystycznych dla komunikacyjnych (benzen, toluen, ksyleny) i komunalnych (naftalen) źródeł emisji odnotowano we wszystkich punktach pomiarowych. Cały raport jest dostępny na stronie internetowej gminy.

Gmina Skawina uruchomiła jednocześnie tzw. „Pytania do eksperta”. Mieszkańcy, którzy chcieliby zapytać o kwestie dotyczące raportu, mogą kierować pytania na adres mailowy: urzad@um.skawina.net. Odpowiedzi i wyjaśnienia autorów raportu będą publikowane na stronie internetowej UM oraz na profilu facebookowym gminy.