wtorek, 23 maja 2023 09:00

Zmarła wyjątkowa 102-latka. Pozostawiła po sobie wiersze, powieści i obrazy

Autor Mirosław Haładyj
Zmarła wyjątkowa 102-latka. Pozostawiła po sobie wiersze, powieści i obrazy

Janina Berander była autorką wierszy, powieści i utalentowaną malarką. Mieszkanka Miechowa, a potem Krakowa, otrzymała w 2007 roku Honorowe Obywatelstwo Miechowa. Jej ostatnie pożegnanie odbędzie się 25 maja w jej rodzinnym mieście.

19 maja w wieku 102 lat zmarła Janina Bergander. O jej śmierci poinformował Urząd Miasta w Miechowie. "Pani Janina Bergander była osobą ciepłą, życzliwą i bardzo często wspominaną przez wielu miechowian. Zawsze pozostanie w naszej pamięci. Rodzinie i bliskim zmarłej składamy najszczersze wyrazy współczucia" - czytamy na stronie urzędu.

Dentystka i... artystka

Janina Bergander urodziła się w Miechowie 9 lipca 1921 roku. W rodzinnym mieście ukończyła szkołę powszechną, a potem Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki. Uczyła się na tajnych kompletach, egzamin dojrzałości zdała w czasie okupacji. W czasie wojny współpracowała z Batalionami Chłopskimi.

Archiwalne zdjęcia Janiny Bergander - fot. UM w Miechowie

W latach 1945-50 studiowała stomatologię na Wydziale Lekarskim łódzkiej Akademii Medycznej. Po ukończeniu studiów i otrzymaniu dyplomu wróciła do Miechowa, gdzie mieszkała i pracowała jako dentysta w miejscowym ośrodku zdrowia. Wyszła za mąż za inżyniera Edmunda Bergandera, z którym miała dwoje dzieci. Po przejściu na emeryturę zamieszkała w Krakowie.

Co ciekawe pasją Janiny Bergander była sztuka. Pozostawiła po sobie imponujący dorobek jako poetka i prozatorka.

Zadebiutowała w 1998 roku tomem „Biały walc”, pierwszym z dziesięciu wydanych drukiem. Kolejne to: „Wiersze obrazy” (1998), „Kancona na okarynę” (2002), „Ścieżką w stokrotki” (2003), „Może się odnajdziemy” (2004), „Bo jeśli coś ocalę” (2007), „Powroty sentymentalne” (2011), „Mam jeszcze w sobie zdumienie” (2013), „Wypijmy jeszcze tę herbatę” (2014) i „Ptaki pamięci” (2015), „Mozaika ze wspomnień tkana" (2019).

W dorobku literackim ma sześć powieści o charakterze historyczno-biograficznym i przygodowym: trylogię „Sto lat z życia mojego miasta” („Margoś” - 2001, 2009; „Dzieciństwo” - 2001, 2010; „Młodość” 2002), „Życie Wiktorii” - 2005, „Tajemniczy skarb bożogrobców” - 2006 i „Takie jedno życie” - 2012.

Pokaźna jest również twórczość malarska pani Janiny. Jej obrazy, przedstawiające pejzaże, ogrody i kwiaty są w wielu domach Miechowa i Krakowa, w całej Polsce, a nawet za granicą.

Bardziej profesjonalnie malarstwem zajęła się w latach 70-tych ubiegłego wieku, „debiutując” obrazem przedstawiającym błękitne niebo i morze. Od 1970 roku była członkiem miechowskiego Klubu Plastyków Nieprofesjonalnych. W 1988 roku otrzymała uprawnienia malarza artysty nadane jej przez Ministerstwo Kultury i Sztuki. Malowała pejzaże, martwą naturę, portrety i najbardziej ulubiony przez nią motyw - kwiaty, a wśród nich przede wszystkim róże.

W swoim dorobku ma wystawy indywidualne i zbiorowe. Między innymi w Galerii pod „Orłem” w Krakowie, w Swoszowicach, Opatkowicach, Spychowie, Skotnikach i Słomnikach. Kilka razy jej prace wystawiane były w rodzinnym Miechowie, ale także w kilku większych miastach Małopolski: Tarnowie, Bochni, Myślenicach, Limanowej. W wystawie zbiorowej prac artystów skupionych wokół Klubu Paleta w Krakowie zdobyła wyróżnienie w kategorii „Człowiek i pejzaż”.

Legenda Miasta Miechowa

Za swoje zasługi dla miasta w 2007 roku otrzymała Honorowe Obywatelstwo Miechowa. W 2012 roku Poczta Polska wyemitowała nawet znaczek poświęcony Janinie Bergander.

W 2021 roku, gdy świętowała setna urodziny otrzymała moc życzeń od społeczności Szkoły Podstawowej w Miechowie, też uhonorowała ją wtedy tytułem Legendy Miasta Miechowa. Pisarka tak podziękowała młodzieży. "„Droga Szkoło, Wspominam dzień moich setnych urodzin i tę szczególną chwilę, kiedy Dyrektor Szkoły Podstawowej nr 2 im. Marii Konopnickiej w Miechowie, pan Mirosław Czekaj wręczył mi białą tabliczkę podarowaną przez społeczność szkolną nadającą mi zaszczytny tytuł Legendy Miasta Miechowa. Tym większy to honor, gdy zdarza się w wieku stu lat.

Oczyma wyobraźni widzę tę jedną dłoń wybraną spośród wielu, w skupieniu kreślącą tak piękne i serdeczne słowa skierowane do mnie i śledzących ją wiele par oczu i ogarnia mnie równe im wzruszenie i czułość. Przeglądam Wasze artystycznie wykonane laurki, dyplomy i listy i wiersze pisane szczerym sercem i przyjaźnią. Tę tabliczkę - talizman wezmę na ostatnią drogę.

Droga szkoło, wkraczasz w szczególnie trudny rok nauki (z powodu pandemii zajęcia odbywały się zdalnie - przyp. red.). Po długim oczekiwaniu na normalny tryb życia, macie możliwość, choćby nie całkowitą, ponownego nawiązania kontaktu i nabywania wiedzy. Używajcie więcej swojego umysłu niż narzucanych Wam ze wszystkich stron elektronicznych publikatorów. Czytajcie! Wybierajcie lekturę sprawdzoną przez Waszych nauczycieli i wychowawców, doświadczonych życiem rodziców i kierujcie się własnym rozsądkiem i instynktem. Zdrowia i powodzenia w nauce życzy Wam z serdecznością" napisała Janina Bergander

Msza św. żałobna w intencji śp. Janiny Bergander zostanie odprawiona w czwartek 25 maja o godz. 11.00 w Bazylice Grobu Bożego w Miechowie. Po mszy św. uroczystość pogrzebowa wraz z honorami odbędzie się w kościele św. Barbary na cmentarzu parafialnym w Miechowie.

fot. UM Miechów

Kraków - najnowsze informacje

Rozrywka