Brexit: Co zmienia się dla Polaków w okresie przejściowym?

Od 1 lutego 2020 roku liczy już 27, a nie 28 państw członkowskich. Wielka Brytania nie jest reprezentowana w instytucjach UE, nie ma swoich przedstawicieli  w Radzie Europejskiej i Parlamencie Europejskim. Co to oznacza dla Polaków podróżujących do Zjednoczonego Królestwa, czy przedsiębiorców?

W relacjach pomiędzy UE A Wielką Brytanią rozpoczął się okres przejściowy, który będzie trwać do końca 2020. To czas na uzgodnienie wielu kwestii  (m.in. ceł w handlu towarami, warunków świadczenia usług,  wymiany danych celem np. ścigania przestępstw), które obecnie uregulowane były na poziomie UE i obowiązywały Wielką Brytanię jako państwo członkowskie.

Okres przejściowy przewiduje utrzymanie obecnych relacji pomiędzy Unią Europejską a Zjednoczonym Królestwem na dotychczasowych warunkach. Innymi słowy – w tym czasie Wielka Brytania, co do zasady nadal będzie traktowana jak państwo członkowskie. Będzie nadal uczestniczyć w jednolitym rynku i unii celnej. Będzie wpłacać składkę do budżetu UE na dotychczasowych zasadach i korzystać ze wszystkich programów unijnych, które będą funkcjonowały do końca bieżącego roku (transfery finansowe w obie strony będą dokonywane jeszcze przez kilka najbliższych lat).

Okres przejściowy oznacza  dla polskich przedsiębiorców i obywateli brak zasadniczych zmian w relacjach z Wielką Brytanią do końca 2020 r. w tym m.in.:

• Utrzymanie dotychczasowych zasad związanych ze swobodą przepływu osób. Polacy, przebywający w Wielkiej Brytanii obecnie i ci, którzy przyjadą na Wyspy do końca 2020 r. będą mogli mieszkać, pracować i uczyć się na obecnych zasadach. Jeśli będą chcieli pozostać w Zjednoczonym Królestwie dłużej, do końca czerwca 2021 roku będą musieli wystąpić o nadanie nowego statusu pobytowego tzw. settled lub pre-settled status. Informacje na temat tego statusu dostępne są na stronie rządu brytyjskiego https://www.gov.uk/settled-status-eu-citizens-families
• Brak ceł, kontyngentów i innych dodatkowych barier w handlu. Wielka Brytania pozostanie w unii celnej z UE i będzie uczestnikiem wspólnego rynku UE.
• Utrzymanie obecnych zasad przekraczania granicy UE-Wielka Brytania. Nadal będzie można podróżować do i z Wielkiej Brytanii na podstawie dowodu osobistego.
• Możliwość eksportu towarów do Wielkiej Brytanii na obecnych zasadach. Nie będzie potrzeby składania zgłoszeń celnych  posiadania dodatkowych dokumentów (np. świadectw pochodzenia), niewymaganych dotychczas certyfikatów dla produktów. Wielka Brytania nadal będzie respektować wszystkie regulacje Unii Europejskiej w tym zakresie. W okresie przejściowym zachowana zostanie również ważność pozwoleń celnych wydanych przez władze Zjednoczonego Królestwa na podstawie  przepisów unijnego kodeksu celnego.
• Obowiązywanie dotychczasowych przepisów w zakresie VAT i akcyzy, w tym limitów zwolnień dla podróżnych, funkcjonowania podatkowych systemów informatycznych itp.
• Brak zmian w zakresie ew. obowiązków dot. uzyskania licencji, pozwoleń lub spełniania norm sanitarnych czy fitosanitarnych dla produktów rolno-spożywczych.
• Utrzymanie dotychczasowych zasad wykonywania transportu drogowego i lotniczego pomiędzy UE a Wielką Brytanią.
• Dalsze wzajemne uznawania kwalifikacji zawodowych dla przedstawicieli zawodów regulowanych.
• Utrzymanie jednolitego paszportu dla usług finansowych.

Nowe relacje z Wielką Brytanią od 2021 roku

Warunki współpracy gospodarczej po zakończeniu okresu przejściowego będą zależeć od treści przyszłej umowy o wolnym handlu. Negocjacje powinny rozpocząć się w lutym tego roku.

Wielka Brytania obecnie zapowiada, że nie przedłuży okresu przejściowego. Jednocześnie dotychczasowe stanowisko rządu brytyjskiego wskazuje, że preferowaną formą współpracy będzie umowa o wolnym handlu.

Na obecnym etapie nie da się przesądzić jak będą wyglądać relacje UE-Wielka Brytania od 1 stycznia 2021 roku. Pewnym jest, że nie będą one takie same jak dzisiaj i w handlu z Wielką Brytanią pojawią się dodatkowe obowiązki i ograniczenia. Kształt przyszłych relacji może być znany na krótko przed końcem okresu przejściowego.