Gdy jesteś wyspany, masz lepszą koncentrację, dobre samopoczucie i więcej motywacji do pracy. Najlepsze dla twojego organizmu jest wybudzenie się w fazie REM. Jak więc spać, by być wypoczętym? Za co odpowiadają poszczególne fazy snu?
Jakie fazy ma sen i co oznaczają?
Wyróżniamy dwie fazy snu, które zachodzą naprzemiennie. Charakteryzuje je różny czas trwania i zmienna aktywność mózgu.
- Faza REM – trwa od 50 do 30 minut i pojawia się do 90 minut od momentu zaśnięcia. Stanowi 25% wypoczynku i jest charakterystyczna dla snu płytkiego, z którego bardzo łatwo można się wybudzić. W fazie REM mózg zachowuje wysoką aktywność, pojawiają się niekontrolowane skurcze mięśni i nadmierna ruchliwość gałek ocznych. To podczas fazy snu REM mamy marzenia senne, a te o treści seksualnej wywołują niekontrolowany wzwód u mężczyzn lub orgazm łechtaczkowy u kobiet.
- Faza NREM – to głęboki sen, który może trwać nawet do 100 minut. Faza NREM pojawia się do 60 minut od momentu zaśnięcia. Jest najkorzystniejsza dla organizmu, gdyż to właśnie podczas jej trwania zachodzą procesy regeneracji i odprężenia. Faza ta dzieli się na trzy etapy, podczas których dochodzi do stopniowego spowolnienia pracy organizmu przez obniżenie temperatury ciała, spłycenie oddechu i spowolnienie pracy serca. Świadomość ulega wyłączeniu, przez co z NREM trudno jest się wybudzić.
Znaczenie faz snu dla zdrowia
Fazy snu związane są z zachodzącymi w organizmie procesami neurobiologicznymi, które wpływają na regulację rytmu dobowego. Znaczenie dla przebiegu snu mają również czynniki środowiskowe, np. światło, temperatura otoczenia, czy też nasze przyzwyczajenia, np. rodzaj diety czy korzystanie z telefonu tuż przed snem. Wpływają one na jakość i długość snu. Decydują o tym, czy jesteśmy wypoczęci. Jak więc spać, by się wyspać? Zapotrzebowanie na sen zmienia się wraz z wiekiem. Niemowlęta i dzieci kilkuletnie potrzebują nawet 16 godzin snu. Człowiek w wieku dojrzewania powinien spać przynajmniej 11 godzin, a dorosły od 7 do 9 godzin. Na jakość sennego wypoczynku wpływ ma również to, w jakiej fazie nastąpi wybudzenie. Najkorzystniejsze dla naszego organizmu, zdrowia i samopoczucia jest zakończenie snu w fazie REM, podczas najwyższej aktywności mózgu. Po przebudzeniu się w cyklu REM mamy więcej energii, czujemy się wyspani i odprężeni, a nasz mózg jest gotowy do pracy. Wybudzanie w fazie NREM, kiedy organizm działa na najniższych i spowolnionych obrotach, skutkuje sennością i brakiem energii oraz uczuciem bolesności całego ciała. Bardzo często przerywanie snu w fazie REM jest jedną z przyczyn zaburzeń snu i przewlekłego zmęczenia.
