Skóra głowy i włosy to newralgiczne miejsca, które często sprawiają nam problemy. Wśród najczęstszych schorzeń, z którymi zmagają się pacjenci gabinetów trychologicznych, można wymienić łojotok, łupież, łojotokowe zapalenie skóry czy grzybicę. Przyczyny tych dolegliwości bywają złożone – od zaburzeń hormonalnych, przez niewłaściwą dietę i stres, aż po źle dobrane kosmetyki do pielęgnacji.
Łojotok skóry głowy – przyczyny i sposoby leczenia
Łojotok to schorzenie polegające na nadmiernej aktywności gruczołów łojowych i wydzielaniu sebum. Wyróżnia się trzy główne rodzaje łojotoku owłosionej skóry głowy: łojotok oleisty (mieszki włosowe wypełnione łojem, skóra tłusta i błyszcząca), łojotok tłusty (skóra sucha, pokryta warstwą łoju) oraz łojotok płynny (nadmierna praca gruczołów łojowych i potowych). Predyspozycja do łojotoku jest cechą genetyczną oraz zależną od poziomu androgenów i progesteronu. Czynnikami zaostrzającymi są także nieprawidłowa dieta (uboga w witaminy A, B2, C, E i PP), odwodnienie organizmu, stres czy używki.
W leczeniu łojotoku, o co zapytaliśmy ekspertów z https://vivoclinic.pl/oferta/trychologia/, najważniejsze jest przywrócenie równowagi fizjologicznej skóry głowy. Pomocne mogą być tu preparaty o działaniu przeciwzapalnym, przeciwłojotokowym i regulującym pracę gruczołów łojowych. Dobrym wyborem są szampony z substancjami aktywnymi takimi jak pirokton olaminy, cyklopiroksolamina czy oktopiroks. Warto też sięgać po odżywki i wcierki z cynkiem, który działa ściągająco i przeciwbakteryjnie. Istotna jest również odpowiednia pielęgnacja – unikanie gorących kąpieli, agresywnego szczotkowania włosów i stosowania kosmetyków z alkoholem czy SLS–ami. Dobrym rozwiązaniem jest też okresowe olejowanie skóry głowy, np. olejkiem arganowym czy kokosowym, które nawilżają i regenerują.
Łupież i łojotokowe zapalenie skóry głowy
Łupież to schorzenie charakteryzujące się nadmiernym złuszczaniem naskórka, któremu zwykle towarzyszy świąd skóry głowy. Wyróżnia się dwa rodzaje łupieżu – suchy (drobne, białe płatki łuski) i tłusty (żółtawe, tłuste łuski). Główną przyczyną powstawania łupieżu jest nadmierna aktywność drożdżaków z rodzaju Malassezia. Grzyby te rozkładają lipidy obecne na skórze głowy, powodując powstawanie drażniących metabolitów, takich jak kwasy tłuszczowe czy indolo–3–karbaldehyd. Prowadzi to do stanu zapalnego, przyspieszenia odnowy naskórka i nadmiernego złuszczania.
Łojotokowe zapalenie skóry ma podobną etiologię, jednak oprócz złuszczania pojawia się tu też wyraźny stan zapalny i zaczerwienienie. Choroba ta często dotyczy nie tylko skóry głowy, ale też innych okolic bogatych w gruczoły łojowe, jak brwi, nos czy klatka piersiowa. W leczeniu obu schorzeń stosuje się preparaty przeciwłupieżowe i przeciwgrzybicze, zarówno w formie szamponów, jak i kremów czy żeli. Substancje aktywne, które warto szukać w składzie, to m.in. siarczek selenu, pirokton olaminy, cyklopiroksolamina czy ketokonazol. Ważne jest też regularne stosowanie kosmetyków, najlepiej codziennie lub co drugi dzień, oraz unikanie czynników drażniących, jak gorące temperatury czy kosmetyki z alkoholem.
Grzybica skóry owłosionej – rodzaje i leczenie
Grzybica skóry owłosionej to infekcja wywoływana przez grzyby dermatofity, takie jak Microsporum canis, Trichophyton mentagrophytes czy Trichophyton tonsurans. Wyróżnia się trzy główne rodzaje tej choroby: grzybicę strzygącą (powierzchowną lub głęboką), grzybicę drobnozarodnikową i grzybicę woszczynową. Zmiany obejmują zwykle pojedyncze ogniska rumieniowo–złuszczające, z charakterystycznym przerzedzeniem czy wypadaniem włosów. W przypadku grzybicy głębokiej pojawiają się też "czopy" wokół mieszków włosowych, z których po uciśnięciu wydobywa się ropa.
W leczeniu grzybicy kluczowe jest stosowanie leków przeciwgrzybiczych, zarówno miejscowo, jak i ogólnie. W terapii miejscowej sprawdzają się szampony i kremy z substancjami takimi jak ketokonazol, cyklopiroksolamina czy siarczan selenu. W przypadku rozległych zmian konieczne może być też doustne przyjmowanie leków przeciwgrzybiczych, takich jak itrakonazol czy terbinafina. Kuracja trwa zwykle kilka tygodni lub miesięcy i wymaga regularnych kontroli u dermatologa lub trychologa. Ważne jest też przestrzeganie zasad higieny, jak unikanie noszenia czapek czy szalików innych osób, częsta zmiana ręczników i pościeli.
Dieta a zdrowie skóry głowy i włosów
Dieta to jeden z kluczowych czynników wpływających na kondycję skóry głowy i włosów. Niedobory witamin i minerałów, takich jak biotyna, cynk, selen, żelazo czy witaminy z grupy B, mogą nasilać problemy z łojotokiem, łupieżem czy nadmiernym wypadaniem włosów. Dlatego tak ważne jest spożywanie pełnowartościowych posiłków, bogatych w warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty zbożowe, chude źródła białka i zdrowe tłuszcze.
Dobrymi źródłami witamin i minerałów dla skóry i włosów są m.in.:
- ciemnozielone warzywa (szpinak, jarmuż, brokuły) – źródło witamin A, C, E, K i kwasu foliowego,
- jaja, wątróbka, rośliny strączkowe – źródło biotyny,
- orzechy, nasiona, kakao – źródło cynku i magnezu,
- ryby, owoce morza – źródło selenu i kwasów omega–3,
- mięso, pełnoziarniste produkty zbożowe – źródło żelaza i witamin z grupy B.
Warto też ograniczyć spożycie cukrów prostych, tłuszczów trans i alkoholu, które mogą zaburzać pracę gruczołów łojowych i nasilać stany zapalne skóry. Ważne jest też odpowiednie nawodnienie organizmu – wypijanie co najmniej 1,5–2 litrów wody dziennie pomaga utrzymać skórę w dobrej kondycji.
Rola prawidłowej pielęgnacji skóry głowy
Prawidłowa pielęgnacja to podstawa w utrzymaniu zdrowej skóry głowy i pięknych włosów. Kluczowy jest wybór odpowiednich kosmetyków, dostosowanych do potrzeb naszej skóry i rodzaju schorzenia, z którym się zmagamy. W przypadku łojotoku warto sięgać po delikatne szampony najlepiej bez SLS–ów parabenów i silikonów. Sprawdzą się też odżywki i wcierki z cynkiem, który reguluje wydzielanie sebum.
Przy problemach z łupieżem i łojotokowym zapaleniem skóry dobrym wyborem będą preparaty przeciwłupieżowe i przeciwgrzybicze, z substancjami aktywnymi takimi jak pirokton olaminy, siarczek selenu czy ketokonazol. Ważna jest też regularność stosowania – kosmetyki najlepiej aplikować codziennie lub co drugi dzień, delikatnie masując skórę głowy opuszkami palców. Pomocne może być też olejowanie skóry i włosów, np. olejkiem arganowym, kokosowym czy rycynowym. Zabieg ten nawilża, odżywia i regeneruje, wzmacniając strukturę włosa.
Nie należy też przesadzać z myciem głowy – zbyt częste szorowanie może paradoksalnie nasilać przetłuszczanie i stany zapalne. Optymalna częstotliwość to zwykle 2–3 razy w tygodniu, w zależności od potrzeb skóry. Warto też unikać suszenia włosów gorącym nawiewem czy prostowania – wysokie temperatury osłabiają włosy i podrażniają skórę głowy.
Leczenie problemów skóry głowy u trychologa
Jeżeli problemy skóry głowy utrzymują się pomimo stosowania odpowiednich kosmetyków, suplementacji i zmiany diety, warto udać się do trychologa. Jest to lekarz specjalizujący się w schorzeniach skóry głowy, włosów i paznokci. W trakcie wizyty specjalista przeprowadzi dokładny wywiad, obejrzy skórę głowy i wykona niezbędne badania, np. mykologiczne, trichoskopowe czy biopsję. Pozwoli to na postawienie trafnej diagnozy i dobranie optymalnej terapii.
Leczenie może obejmować zarówno preparaty miejscowe (szampony, odżywki, wcierki), jak i doustne leki przeciwgrzybicze, antybiotyki czy preparaty hamujące stany zapalne. W przypadku łysienia konieczne może być też wdrożenie zabiegów takich jak mezoterapia czy osocze bogatopłytkowe. Ważne jest jednak, by kurację rozpocząć jak najwcześniej – nieleczone schorzenia skóry głowy mogą prowadzić do trwałego uszkodzenia mieszków włosowych i nieodwracalnej utraty włosów. Dlatego nie warto zwlekać z wizytą u specjalisty, gdy domowe sposoby zawodzą.
Regularne wizyty kontrolne i przestrzeganie zaleceń trychologa to klucz do osiągnięcia trwałych efektów terapii. Warto też pamiętać o zdrowym stylu życia, urozmaiconej diecie i dobrze dobranej pielęgnacji, które pomogą utrzymać skórę głowy i włosy w doskonałej kondycji na dłużej. Zdrowa skóra głowy to nie tylko piękne i lśniące włosy, ale też lepsze samopoczucie i pewność siebie na co dzień.
Bibliografia:
- Bednarek, M., & Musiał, C. (2019). Najczęstsze problemy pacjenta trychologicznego–choroby skóry głowy. Kosmetologia Estetyczna, 8(3), 393
