– Sierpień w Kalwarii Zebrzydowskiej jest szczególny, co potwierdzają wielotysięczne tłumy nawiedzające to święte miejsce w tym czasie – mówi w rozmowie z Głos24 o. Tarsycjusz Bukowski OFM, rzecznik Sanktuarium Pasyjno-Maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej. – Uroczystość Wniebowzięcia Maryi jest tak ważna dla wierzących, ponieważ pokazuje nam kierunek życia. Nie skończymy życia na ziemi – dodaje.
15 sierpnia przypada święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, zwyczajowo znanego jako święto Matki Boskiej Zielnej. Dla Sanktuarium Pasyjno-Maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej to jeden z najważniejszych dni w roku. – Mikołaj Zebrzydowski założył miejsce kultu Męki Pańskiej. Droga Krzyżowa, rozbudowana o stacje pojmania Chrystusa i miejsca upamiętniające szerszy kontekst ewangeliczny niż tylko czternaście stacji. Przy tym założeniu od początku były już zaplanowane kaplice związane z obecnością Maryi w tajemnicy Zbawienia. W tym kontekście warto zaznaczyć, że jedną z najstarszych budowli w sanktuarium jest kościół Grobu Maryi. Od początku było to miejsce w pewnym sensie także maryjne, jednak szczególnie ten aspekt rozwinął się, gdy do sanktuarium przyniesiono cudowny obraz Madonny z Dzieciątkiem, nazywanej później Kalwaryjską. Niektórzy mówią, że to oczywiste, że Maryja na Kalwarii jest obecna od zawsze. Towarzyszyła przecież Jezusowi w czasie jego ostatniej drogi i śmierci na krzyżu, pod którym stała – tłumaczy historię powstania kalwaryjskiego sanktuarium o. Tarsycjusz Bukowski OFM z biura prasowego. Jak zaznacza zakonnik, ważną datą w miejscowym kalendarzu jest także 2 sierpnia: – Dzień Matki Bożej Anielskiej (2 sierpnia), związany jest z wyproszeniem przez Franciszka odpustu zupełnego, a więc darowania kar za grzechy. Dzisiaj dla nas jest oczywiste, że zyskujemy odpusty, np. przy okazji święta patrona kościoła, ale za czasów Franciszka wcale tak nie było.
O historii kultu maryjnego w Sanktuarium Pasyjno-Maryjnego w Kalwarii Zebrzydowskiej, sierpniowych świętach z nim związanych i planowanym przebiegu tegorocznych odpustowych obchodów porozmawialiśmy z rzecznikiem miejsca, o. Tarsycjuszem Bukowskim OFM.
Sanktuarium fundowane było z myślą o kulcie męki Pańskiej. Jak rozwijała się jego maryjna strona? Pytam, ponieważ posiada ono w nazwie przymiotnik „pasyjno-maryjne”, co świadczy o połączeniu i pewnej „równowadze” tych dwóch wymiarów duchowości.
– Racja. Mikołaj Zebrzydowski założył miejsce kultu Męki Pańskiej. Droga Krzyżowa, rozbudowana o stacje pojmania Chrystusa i miejsca upamiętniające szerszy kontekst ewangeliczny niż tylko czternaście stacji. Przy tym założeniu od początku były już zaplanowane kaplice związane z obecnością Maryi w tajemnicy Zbawienia. W tym kontekście warto zaznaczyć, że jedną z najstarszych budowli w sanktuarium jest kościół Grobu Maryi. Kiedy zakonnicy zaczęli organizować życie religijne przy powstających kaplicach, rozwinęło się także nabożeństwo Dróżek Matki Bożej. Kultem obdarzano także figurę Najświętszej Maryi Panny w otoczeniu aniołów, którą umieszczono w głównym ołtarzu kościoła klasztornego.
Mówiąc o Kalwarii nie sposób nie wspomnieć o święcie Maryi pod tym właśnie wezwaniem –NMP Kalwaryjskiej (13 sierpnia).
– Tak, można powiedzieć, że od początku było to miejsce w pewnym sensie także maryjne, jednak szczególnie ten aspekt duchowości rozwinął się, gdy do sanktuarium przyniesiono cudowny obraz Madonny z Dzieciątkiem, nazywanej później Kalwaryjską. Niektórzy mówią, że to oczywiste, że przecież Maryja na Kalwarii jest obecna od zawsze. Towarzyszyła przecież Jezusowi w czasie jego ostatniej drogi i śmierci na krzyżu, pod którym stała.
Kalwaryjska bazylika nosi tytuł Matki Bożej Anielskiej. Jej święto obchodzone jest 2 sierpnia. Wybór patronki kościoła był ściśle związany z decyzją o lokowaniu w tym miejscu bernardynów, którzy otaczają ją szczególną czcią?
– Mówi się, że Zebrzydowski ze względu na swoje wielkie nabożeństwo do św. Michała Archanioła, chciał, by świątynia miała go za patrona. Bernardyni jednak wybrali Maryję. Tytuł Matki Bożej Anielskiej, można powiedzieć, z jednej strony zawiera w sobie obecność aniołów, z drugiej odwołuje się do kaplicy Porcjunkuli w Asyżu (czyli kaplicy Matki Bożej Anielskiej), do której św. Franciszek, założyciel naszego Zakonu, miał szczególną sympatię i sentyment. Tam, jak sam mówił „Pan nas pomnożył w liczbę” i zabronił braciom opuszczać to miejsce ze względu na łaski, jakie Zakon otrzymywał i nadal otrzymuje przez ręce Maryi. Takie wezwanie dla tutejszego kościoła potwierdza charakterystyczny rys naszego Zakonu i łączność z miejscem naszego duchowego narodzenia.
Sierpień obfituje w święta maryjne. To dla waszego Sanktuarium szczególny czas, podobny do Wielkiego Tygodnia, nie tylko dlatego, że obchody będą trwać siedem dni.
– Sierpień w Kalwarii Zebrzydowskiej jest szczególny, co potwierdzają wielotysięczne tłumy nawiedzające to święte miejsce w tym czasie. Jak już wspominaliśmy, dzień Matki Bożej Anielskiej (2 sierpnia), związany jest z wyproszeniem przez Franciszka odpustu zupełnego, a więc darowania kar za grzechy. Dzisiaj dla nas jest oczywiste, że zyskujemy odpusty, np. przy okazji święta patrona kościoła, ale za czasów Franciszka wcale tak nie było. Pewnej nocy 1216 roku, kiedy Franciszek żarliwie modlił się w Porcjunkuli, dostrzegł nagle światło, w nim Chrystusa i Maryję z Aniołami. Jezus zapytał zakonnika czego pragnie, a Franciszek poprosił o jeden dzień w roku, w którym skruszeni grzesznicy będą mogli otrzymać darowanie kar za swoje grzechy, modląc się w tym malutkim kościółku. Jezus odpowiedział: „Idź do mojego namiestnika na ziemi i przedstaw mu całą sprawę. On zadecyduje.” Przywilej ten został zatwierdzony przez papieża Honoriusza III. W 1480 r. Sykstus VI rozciągnął ten przywilej na wszystkie kościoły franciszkańskie. Paweł VI przywilej odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami rozszerzył na wszystkie kościoły parafialne. Z kolei 15 sierpnia – dzień Wniebowzięcia Matki Bożej – jest jednym z największych świąt katolickich. Tradycyjnie, święcimy wtedy kwiaty i zioła. W naszym sanktuarium świętujemy tę tajemnicę wiary przez cały tydzień ze względu na wielką wagę i znaczenie tego święta.
Skąd taka ranga tego święta?
– Uroczystość Wniebowzięcia Maryi jest tak ważna dla wierzących, ponieważ pokazuje nam kierunek życia. Nie skończymy życia na ziemi. Jest taki fragment w Ewangelii, który opisuje takie zdarzenie: pewna kobieta z tłumu krzyczy do Jezusa, że błogosławione jest łono, które Go nosiło i piersi, które ssał. Czyli chwali Maryję. Jezus potwierdza tę pochwałę, mówi: Tak. Moja ziemska matka jest błogosławiona, czyli szczęśliwa, głownie dlatego, że ma miejsce w niebie, że Bóg Jej przygotował u siebie tron. Jezus jednak mówi dalej: Ale błogosławieni są również ci, którzy słuchają Słowa Bożego i Je zachowują. Czyli Bóg nie zatrzymał tego błogosławieństwa tylko na Maryi. Ono jest także dla każdego, kto zachowuje się jak Maryja – słucha Słowa Bożego i przestrzega w życiu, zachowuje Je, żyje Nim. Dla tych ludzi też jest w niebie miejsce. Stąd tak uroczyste świętowanie dnia upamiętniającego zabranie do nieba Maryi z duszą i ciałem. To święto pokazuje, że człowiek to nie tylko ciało, czy psychika, ale także dusza. Przekraczamy swoim istnieniem świat materialny. Stoimy na ziemi, ale myślenie mamy nieziemskie.
Jaki program będą posiadały tegoroczne obchody?
– W tym roku uroczystości rozpoczną się 13 sierpnia, w samą Uroczystość NMP Kalwaryjskiej. O 11.00 będzie suma odpustowa, której będzie przewodniczył bp Jan Zając, a o godz. 15.00 Mszę św. będzie celebrował o. Egidiusz Włodarczyk, nasz Prowincjał. Po Eucharystii odbędzie się procesja Boleści Maryi do Domku Matki Bożej i tam zakończą ją nieszpory. W samą Uroczystość Wniebowzięcia NMP Msze św. będą sprawowane w bazylice według porządku niedzielnego. W czwartek (17 sierpnia) zapraszamy do modlitwy w intencji misji. Wieczorem Msza św. na placu przed bazyliką i spotkanie z misjonarzami.
Uroczysta procesja Pogrzebu NMP będzie w piątek, 18 sierpnia. O godz. 15.00 Nieszpory przy kaplicy Domku Matki Bożej, pod przewodnictwem abp. Jana Romea Pawłowskiego, nuncjusza apostolskiego w Grecji, z udziałem abpa Marka Jędraszewskiego, Metropolity Krakowskiego. Na zakończenie procesji będzie sprawowana Msza święta przy kościele Grobu Matki Bożej.
Sobota to tradycyjny Dzień Młodych. W tym roku pod hasłem: Franciszku, odbuduj mój Kościół. O godz. 10.00 Droga Krzyżowa, a o 15.00 konferencja z panelem dyskusyjnym dla młodzieży o przeżywaniu kryzysów i o tym, czy kryzys może mieć jakieś pozytywne skutki. Od 17.00 adoracja Najświętszego Sakramentu kościele Ukrzyżowania Jezusa, nabożeństwo dla młodzieży i Msza św. przed bazyliką, której będzie przewodniczył bp Edward Kawa z Ukrainy. Po Eucharystii zapraszamy na koncert Ks. Jakuba Bartczaka, znanego rapera.
Centralne uroczystości będą się odbywały w niedzielę 20 sierpnia. Procesja Wniebowzięcia Matki Bożej rozpocznie się po Mszy św. o 6.00 przy kościele Grobu Maryi, a na jej zakończenie suma odpustowa przy ołtarzu polowym pod przewodnictwem Ks. abpa Marka Jędraszewskiego, Metropolity Krakowskiego. Szczegółowy plan wydarzeń jest dostępny na naszej stronie internetowej kalwaria.eu w zapowiedziach wydarzeń.
Fot. gł.: o. Franciszek Salezy Nowak OFM
