Stał przy linii kolejowej do Auschwitz, przy ulicy Ostatni Etap

W III Rzeszy były produkowane masowo, ale teraz są cennymi eksponatami. Szczególnie ten, gdyż stał w przy linii kolejowej Oświęcim – Czechowice-Dziedzice przy trasie transportów deportacyjnych Polaków, Żydów, Romów i z całej okupowanej Europy do KL Auschwitz-Birkenau. Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau udało się uratować jednego z niemych świadków KL Auschwitz.

Chodzi o schron przeciwlotniczy Einmannbunker kolei niemieckich Rzeszy (DR). – Taki schron stanowił ukrycie przeciwlotnicze dla pracowników kolei, którzy z racji pełnionych funkcji i obowiązków nie mogli opuścić stanowiska i schronić się w schronie przeciwlotniczym czyli dróżników, zwrotniczych, dyżurnych ruchu itp. – mówi Dariusz Krzyształowski z Małopolskiego Stowarzyszenia Miłośników Historii Rawelin. Ten został uratowany przez Fundację Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau w dość szczególnych okolicznościach.

– Podczas modernizacji linii kolejowej schron ten kolidował z inwestycją, został odkopany i przeniesiony poza obręb wykonywanych prac. Naszej fundacji udało się go pozyskać i przewieźliśmy go niecałe 500 metrów dalej, pod budynek byłych obozowych magazynów żywnościowych FunfKartoffellagerHalle Birkenu (którym się opiekujemy) w Miejsce Pamięci Judenrampe przy ulicy Piwnicznej w Brzezince– mówi Dagmar Kopijasz z Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau.

LuftSchutzzelle (zwany również Einmannbunker) to typowy schron przeciwlotniczy  służący do ochrony jednej lub dwu osób podczas bombardowania. Schrony tego typu w różnych odmianach były produkowane na dużą skalę; ustawiano je przy zakładach przemysłowych, ważnych urzędach, koszarach wojskowych czy przejazdach kolejowych. Ten betonowy schron był pierwotnie posadowiony w 1944 roku przy linii kolejowej Oświęcim - Czechowice-Dziedzice na przejeździe kolejowym przy obecnej ulicy Ostatni Etap. Ta linia kolejowa to także trasa niemieckich nazistowskich kolejowych transportów deportacyjnych Polaków, Żydów, Romów i Sinti z całej ówczesnej okupowanej Europy do KL Auschwitz-Birkenau.

Miejsce, w którym go postawiono, było także posterunkiem granicznym tak zwanej strefy interesów obozu (Interessengebiet  SS KL Auschwitz). Po drugiej stronie szosy znajdował się już teren pod zarządem niemieckiej Luftwaffe, gdzie były zakłady demontażu wraków samolotów Zerlegebetriebe (samoloty były tu zwożone koleją z dość dużych odległości w celu odzyskania z nich zdatnych jeszcze części, materiałów i surowców na potrzeby frontu). Demontażem przymusowo zajmowali się więźniowie z  KL Auschwitz-Birkenau.

– Teraz schron będzie eksponatem edukacyjnym przypominającym o  kolejowych transportach deportacyjnych do tego byłego niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady – deklaruje Dagmar Kopijasz z Fundacji Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau, która od 2013 r. ratuje przedmioty związane z byłym niemieckim nazistowskim obozem koncentracyjnym i zagłady Auschwitz – Birkenau oraz z jego podobozami, będących obecnie w rękach osób prywatnych.

fot: Fundacja Pobliskie Miejsca Pamięci Auschwitz-Birkenau