wtorek, 25 lutego 2020 14:22

KATYŃSKIE BIOGRAFIE – WIELICZANIE Z LISTY KATYŃSKIEJ (10) - Stanisław Franciszek Jamka

Autor Bernard Szwabowski
KATYŃSKIE BIOGRAFIE – WIELICZANIE Z LISTY KATYŃSKIEJ (10) - Stanisław Franciszek Jamka

„Duch jego jest w Ojczyźnie za którą oddał życie.”

Pułkownik dyplomowany łączności  Stanisław Franciszek Jamka (1895 – 1940) -  w czasie I wojny światowej  żołnierz II Brygady Legionów, uczestnik kampanii wrześniowej w 1939 r., po 17 września jeniec Starobielska, zamordowany w Charkowie w 1940 r.

Stanisław Franciszek Jamka ur. 11 kwietnia 1895 r. w Wieliczce  jako syn Józefa i Marii Jamków. Był w Wieliczce jednym z pierwszych organizatorów harcerstwa.  Brał udział w działalności niepodległościowej. 25 sierpnia 1914 r. jako ochotnik w składzie wielickiego oddziału Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” pod dowództwem Tadeusza Bierczyńskiego wymaszerował z Wieliczka do Krakowa do Legionów Józefa Piłsudskiego. Oddział ten został włączony do 2 pułku piechoty II Brygady Legionów. Stanisław Jamka służył w kompanii telegraficznej kolejno w stopniach: kaprala, plutonowego, sierżanta. W bitwie pod Rarańczą dowodził sekcją telegraficzną. Po internowaniu na Węgrzech, został wcielony do armii austriackiej i skierowany na front włoski.  Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości oficer zawodowy Wojska Polskiego. 15 sierpnia 1924 r. został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem. Dowodził 7 samodzielnym batalionem telegraficznym w Poznaniu jako podpułkownik  dyplomowany.  Po wybuchu II wojny światowej w 1939 r.,  w czasie wojny obronnej, dowodził łącznością Armii „Modlin”. Za swoją waleczność odznaczony Orderem Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych. Był żonaty z Emilią  w Wiśniczu. Miał dwoje dzieci: Barbarę i Jacka.  Po 17 września 1939 r., aresztowany przez Sowietów i osadzony w obozie jenieckim w  Starobielsku (ZSRR). W kwietniu 1940 r. zamordowany strzałem w tył głowy przez NKWD w Charkowie, gdzie spoczywa. Pośmiertnie awansowany w 2007 r. na stopień pułkownika.

3 maja 2010 r. na  wielickim cmentarzu w kwaterze Dębów Pamięci  dla uhonorowania pamięci pułkownika Stanisława Jamki posadzony został Dąb Pamięci nr 2332/142/WE/2010. Certyfikat odebrała Stefania Jamka.

Zamieszkała w  Wieliczce Bogumiła Trzesak, córka Stefanii i Adama Jamków (Adam był synem Wincentego Jamki, brata Stanisława), udostępniła  fotografie wuja Stanisława- dziękuję.

Informacje o Stanisławie Jamce znajdują się w:  „Charków…Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2003; Indeks represjonowanych. Centrum Informacji o obywatelach polskich represjonowanych w ZSRR, oprac. Ośrodek KARTA”;  A.  Szcześniak: s. 309 – Jamka Stanisław; ppłk. dypl. A. Moszyński na s. 284 – Jamka Stanisław, por. oraz w W. Gawrońskiego „Słowniku biograficznym wieliczan” (2008 r.)  i  zeszycie 93 „Biblioteczki Wielickiej” z 2010 r. str. 49 opracowanym przez Jadwigę Dudę.

Na Cmentarzu Komunalnym w Wieliczce w kwaterze IX b znajduje się  grób rodziny Jamków, w którym spoczywają: Maria Jamkowa (1863-1963), Wincenty Jamka (1893-1969), Władysław Jamka (1896-1983), Aniela Jamka (1908-1988), Józef Jamka (1858-1921), Sefania Jamkowa (1900-1925), Franciszek Jamka (1904-1931), plutonowy wojsk łączności i Właduś Jamka (1927-1931). W centrum tablicy nagrobnej umieszczono tablicę ku pamięci Stanisława Jamki ur. w 1895 r. nie podając daty zgonu

Krewny Stanisława Jamki - Władysław Jamka, urodzony 3 marca 1898 r. w Wieliczce jako syn  Marii i Wincentego, inżyniera górniczego wielickiej kopalni. W 1917 r. ukończył  Szkołę Realną w Wieliczce. Na tablu maturalnym jest w mundurze legionisty. Po zdaniu matury udał się na front wschodni -  służył w kompanii telegraficznej w   II Brygadzie Legionów Polskich. Internowany na Węgrzech, wcielony do wojska austriackiego. W okresie międzywojennym  wykładowca Wyższej Szkoły Wojskowej w Warszawie, w stopniu majora dyplomowanego, a także  kierował samodzielnym referatem w Naczelnym Dowództwie. W czasie II wojny światowej był  dowódcą łączności 2 Dywizji Strzelców Pieszych we Francji. Po ewakuacji polskich oddziałów do Wielkiej Brytanii dowodził Brygadą Szkolną oraz był zastępcą  komendanta Centrum Wyszkolenia  Łączności w Szkocji w stopniu podpułkownika dyplomowanego.  Uhonorowano go Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, francuskim Krzyżem Wojennym. Po 1945 r. wrócił do kraju.  W 1973 r. razem z Władysławem Rzepeckim sporządził „Spis żołnierzy Legionów Polskich obwodu wielickiego”. Uczestniczył w spotkaniach legionistów w refektarzu u OO. Dominikanów w Krakowie. M. in. 10 stycznia 1976 r. na spotkaniu opłatkowym legionistów gościł ks. biskup Karol Wojtyła. Na jego temat pisałam w zeszycie 87 „Biblioteczki Wielickiej” w 2009 r.

Opracowała Jadwiga Duda

Historia

Historia - najnowsze informacje

Rozrywka