Na Sądecczyźnie zbliża się wyjątkowy jubileusz. Już 10 stycznia 100 urodziny będzie świętował Jan Brzeski - najstarszy żyjący żołnierz z dywizji gen. Maczka. Uroczystości jubileuszowe odbędą się w najbliższy piątek (6 stycznia).
Rodzina kpt. w st. spocz. Jana Brzeskiego oraz Stowarzyszenie Rodzin 1 Polskiej Dywizji Pancernej zapraszają na uroczyste obchody jubileuszu 100. urodzin kpt. w st. spocz. Jana Brzeskiego - żołnierza 24 Pułku Ułanów, jednego z ostatnich żołnierzy 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka. Uroczystości odbędą się 6 stycznia 2023 roku w Rytrze (powiat nowosądecki). O godz. 11.00 w kościele parafialnym pw. św. Józefa Robotnika w Rytrze (Rytro 271) zostanie odprawiona msza św. w intencji jubilata. Dalsza część obchodów odbędzie się w Willi Poprad (Rytro 306).
Kpt. Jan Brzeski
Żołnierz 24. Pułku Ułanów 1. Polskiej Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka Kpt. Jan Brzeski jest najstarszym i jednym z dwóch żyjących w Polsce żołnierzy 1. Dywizji Pancernej. Przeszedł cały szlak bojowy dywizji. Urodził się 10 stycznia 1923 roku w Rytrze i tam dzisiaj mieszka. Jego dziadek walczył w Powstaniu Styczniowym, tata był założycielem i prezesem ryterskiego Towarzystwa Strzeleckiego.
Gdy wybuchła II wojna światowa, 16-letni Jan był harcerzem. Jego pierwszym zadaniem była obserwacja samolotów wroga pojawiających się nad Rytrem. Następnie otrzymał rozkaz ewakuacji do Lwowa, lecz po drodze w Łańcucie pociąg, w którym się znajdował, został zbombardowany i Jan pieszo wrócił do Rytra. W lutym 1940 roku przez zaśnieżony Beskid Sądecki i Słowację ze starszym bratem Wincentym dotarli piechotą na Węgry, a następnie przez Jugosławię do Francji, gdzie tworzyło się polskie wojsko. Najpierw jednak trafił do wojska francuskiego, gdzie przeszedł szkolenie w oddziale ciężkich karabinów maszynowych.
Po upadku Francji ewakuował się do Wielkiej Brytanii. Aby móc walczyć razem z bratem, wstąpił do 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich, którego żołnierze zostali później włączeni do 1. Dywizji Pancernej dowodzonej przez gen. Stanisława Maczka. Pan Jan dostał przydział do 24. Pułku Ułanów i przeszedł cały szlak bojowy od lądowania 8 sierpnia 1944 r. w Normandii po Wilhelmshaven, biorąc m.in. udział w wyzwalaniu belgijskiego Tielt i holenderskiej Bredy.
Po zakończeniu działań wojennych Jan Brzeski przez jakiś czas pełnił służbę wartowniczą i patrolową w Niemczech. W 1947 roku z bratem wrócili do Polski. Chciał się zatrudnić na budowie zapory wodnej w Rożnowie, ale nie został przyjęty jako element społecznie niepewny. Pracował więc przy odbudowie tunelu w Żegiestowie, a później w sklepie w Rytrze i Sądeckich Zakładach Elektrod Węglowych, jednocześnie prowadząc gospodarstwo rolne przejęte po rodzicach. Założył rodzinę i wychował 13 dzieci. W 2020 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, posiada też inne odznaczenia polskie i brytyjskie.
Pan Jan nadal aktywnie uczestniczy w uroczystościach na szlaku chwały 1 Polskiej Dywizji Pancernej w Polsce, Belgii, Francji i Holandii. Spotyka się także z młodzieżą, przekazując piękną historię polskiego oręża. Jest wzorem patriotyzmu, umiłowania ojczyzny, prawości, pracowitości, a przy tym uroczym, dowcipnym i skromnym człowiekiem.
Inf.: Joanna Wielgat, Prezes Stowarzyszenia Rodzin 1 Polskiej Dywizji Pancernej
Fot.: Stowarzyszenie Rodzin 1 Polskiej Dywizji Pancernej
