Małopolska powinna postawić na ekologię. Po pierwsze dlatego, że jesteśmy rejonem turystycznym, a więc powinniśmy być też rejonem zdrowym. Po drugie – ze względu na nasze własne zdrowie i samopoczucie. O tym, że warto inwestować w ekologię, bo to się nam po prostu opłaca rozmawiamy z ekodoradcą Kamilą Załęską, która od 2016 roku pracuje dla Miasta Gorlice.
Jakie programy proekologiczne są obecnie realizowane w Małopolsce. O jakie środki można wnioskować?
– Obecnie realizowane są programy w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Małopolskiego (RPO WM): Poddziałanie 4.4.2 i 4.4.3, czyli wymiana przestarzałych kotłów na paliwo stałe na kotły gazowe, na biomasę i ekogroszek – realizowany do połowy maja 2020 obecnie w trakcie rozliczania, RPO WM 4.4.2 II edycja – właśnie się rozpoczął, umowy z Beneficjentami zostały podpisane w drugim tygodniu lipca – program dofinansowania zmiany źródła ogrzewania z przestarzałych kotłów na paliwo stałe na kotły gazowe i na biomasę.
Reklama
W ramach RPO WM na początku realizacji jest poddziałanie 4.1.1. czyli montaż Odnawialnych Źródeł Energii – montowane będą panele fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, pompy ciepła do ciepłej wody i kotły na biomasę. Te zadania realizuje wspólnie 10 gmin Powiatu Gorlickiego.
Ponadto Miasto Gorlice realizuje program dotacyjny dla lokali mieszkalnych – dotacja do wymiany źródła ciepła z paliwa stałego na gazowe, olejowe, elektryczne, przyłącz do sieci ciepłowniczej. Jest to obecnie jedyna forma wsparcia na terenie powiatu dla lokali w budynkach wielorodzinnych, ponieważ program Czyste Powietrze oraz ulga termomodernizacyjna dotyczą jedynie właścicieli budynków jednorodzinnych.
Oczywiście ulga termomodernizacyjna to możliwość odzyskania przez właściciela budynku jednorodzinnego podatku dochodowego od wartości poniesionej inwestycji. Wyszczególnienie kosztów materiałów i usług, które podlegają wspomnianej uldze, znajdują się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Do kogo są adresowane te programy?
– Programy adresowane są do osób planujących inwestycję termomodernizacyjną. Zarówno samą wymianę źródła ogrzewania, jak i docieplenie czy wymianę okien. Każda z możliwości finansowania ma inne zasady, więc ciężko opisać szczegółowo do kogo są adresowane. Jak wspominałam – niestety większość programów dotyczy budynków jednorodzinnych – ich właścicieli lub współwłaścicieli.
Jakie są korzyści tych programów dla mieszkańców?
– Korzyści jest wiele. Założenie podstawowe to poprawa jakości powietrza. Przy zmianie kotła również poprawa jakości życia – wygoda, zdrowie, zapewnienie komfortu termicznego (nie za ciepło, nie za zimno). Są to również korzyści ekonomiczne: przy skorzystaniu z dotacji możemy znacząco obniżyć rachunki za ogrzewanie budynku i wody, a co za tym idzie – inwestycja szybciej nam się zwróci.
Wiele osób boi się dużo większych rachunków za ogrzewanie – i jest to uzasadnione, ponieważ, aby dobrze przeprowadzić inwestycje termomodernizacyjną należy zorientować się czego tak naprawdę potrzebuje nasz budynek. Nie każda inwestycja okaże się opłacalna, ale przy odpowiednim rozeznaniu na pewno będzie.
Musimy też pamiętać, że dom to inwestycja. Zarówno jego budowa jak i modernizacja nie „zwróci się” (jakbyśmy chcieli to prosto policzyć). Należy jednak mieć na względzie, że oszczędzamy czas i zdrowie zyskując bezpieczeństwo i wygodę. Dobrze zaplanowana inwestycja to podstawa.
Co jest największą trudnością w ubieganiu się o te środki?
– Trudności są zawsze niestety. Czasem są niewielkie, bo polegają na przygotowaniu się do inwestycji – znalezieniu wykonawcy, określeniu zapotrzebowania budynku, policzeniu metrów ścian do docieplenia czy powierzchni okien do wymiany. Niekiedy są duże – na przykład okazuje się, że w dokumentach jako właściciel budynku widnieje osoba nieżyjąca. Wtedy czeka nas postępowanie spadkowe, które potrafi dość długo trwać. Przypadków jest tyle ile wnioskodawców. Na szczęście większość z nich kończy się pozytywnym rozpatrzeniem wniosku o dotację i zwrotem części bądź nawet całości poniesionych kosztów.
Trwają właśnie konsultacje dotyczące Programu Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego. Co to oznacza dla mieszkańca?
– Oznacza to, że może mieć wpływ na przepisy, mające później odzwierciedlenie w działaniach na rzecz poprawy jakości powietrza. Dokument Program Ochrony Powietrza jest wart zapoznania, do czego serdecznie zachęcam – tak samo jak do wyrażenia opinii o zamieszczonych w jego projekcie zapisach – jest na to czas do 27 lipca!
Czy Pani zdaniem kryzys spowodowany koronawirusem (spadek dochodów) wpłynie na zainteresowanie programami proekologicznymi?
– Z jednej strony tak, bo niektórzy stracili pracę, a inni mają ograniczony dochód. Wtedy inwestycja zostaje przełożona lub właściciel z niej rezygnuje. Z drugiej strony jednak słyszę, że niektórzy byli „zapisani” u wykonawcy na przyszły rok, a wykonawca deklaruje chęć wykonania jej już w tym roku. Jeśli więc o to chodzi, wydaje mi się, że zmieni się tylko kolejność modernizacji budynków u poszczególnych osób, a nie ich ilość. Takie są moje wstępne obserwacje. Chyba za wcześnie na opinię całościową dotyczącą wpływu pandemii na eko-inwestycje.
Z widzimy też widzimy też wielkie zainteresowanie ekologią pomimo epidemii. Program Moja Woda, którego nabór rozpoczął się 1 lipca odnotował już wnioski na wartość 27 milionów złotych! W pierwszych 2 tygodniach! A zaplanowane jest 100 milionów złotych na lata 2020-2024. Jeśli więc tempo składanych wniosków nie zmaleje to do końca miesiąca pula środków zostanie wyczerpana. Czteroletni program w miesiąc? Myślę, że ze strony jego twórców to niedoszacowanie potrzeb na przydomowe zbiorniki do magazynowania „deszczówki”.
Dziękuję za rozmowę.
foto: arch. Kamila Załęska
Zobacz też wkrótce wywiad wideo z ekodoradcą Kamilą Załęską na temat programu Ochrony Powietrza dla województwa małopolskiego i ubóstwa energetycznego mieszkańców.
Ważne linki:
Konsultacje Programu Ochrony Powietrza
Opinie i uwagi do projektu można przesyłać do 27 lipca br. za pomocą formularza internetowego, dostępnego na stronie: Konsultacje Programu ochrony powietrza.
Powietrze Małopolska:
Strona główna
