Lekarz foniatra to specjalista, który zajmuje się foniatrią - dziedziną skupioną na wydawaniu głosu (foniacji, dźwięczności) w ramach otolaryngologii. Do rozpatrywanych przez niego dolegliwości należą zmiany chorobowe w obrębie głosu, mowy i języka. Głównym zadaniem lekarza foniatry jest diagnozowanie i leczenie chorób głosu, jak również innych problemów związanych z mową i oddychaniem.
Jak wygląda wizyta u lekarza foniatry?
Wizyta u foniatry rozpoczyna się szczegółowym wywiadem lekarskim, podczas którego omawia się objawy, ogólny stan zdrowia i przebyte choroby. Następnie miejsca ma badanie fizykalne jamy nosowo-gardłowej i krtani, polegające na dokładnym obejrzeniu gardła, języka, uszu, nosa i krtani. Pozwala ono na wstępne określenie przyczyn problemów zdrowotnych. Jeśli jest taka potrzeba, lekarz może skierować pacjenta na dodatkowe badania takie jak rezonans magnetyczny, audiometria tonalna czy audiometria impedancyjna. Do przeprowadzanych procedur należą również próba Schwabacha, próba Webera, videonystagmografia oraz badanie akumetryczne.
Przed wizytą należy unikać ekspozycji na głośne dźwięki oraz słuchania muzyki na słuchawkach.
Kiedy powinno się umówić do lekarza foniatry?
Jeśli masz problemy z gardłem, słuchem i aparatem mowy takie jak:
- chrypka,
- osłabienie głosu,
- zmiana jego barwy,
- zawężenie skali głosy,
- okresowe zanikanie głosu,
- matowy głos,
- duszności podczas mówienia,
- trudności z kontrolowaniem głosu,
- ból gardła bądź krtani podczas mówienia,
- trudności z przełykaniem,
- niedosłuch,
to warto umówić się na wizytę u lekarza foniatry. Skierowanie do niego wystawi lekarz pierwszego kontaktu.
Wszelkie zaburzenia emisji dźwięków do otoczenia mogą być spowodowane różnymi przyczynami, do których należą:
- zła budowa narządów mowy,
- wady wrodzone i nabyte,
- przebyte inspekcje,
- tryb eksploatacji narządów głosu,
- przerośnięte migały,
- powstanie narośli (guzków) na fałdach głosowych.
Do foniatry często trafiają osoby pracujące głosem - wokaliści czy aktorzy, ale też nauczyciele i przedstawiciele innych profesji, które wymagają wytężonego użycia głosu przez dłuższy czas w ciągu dnia. Problemy z głosem nierzadko mają też najmłodsi, którzy wytężają struny głosowe płacząc czy krzycząc. Warto pamiętać, że wizycie u foniatry często towarzyszy również skierowanie do audiologa, który bada nieprawidłowości narządu słuchu. Jest tak, ponieważ występujące w obrębie narządów głosu i słuchu problemy niejednokrotnie są powiązane (na przykład zaburzenia mowy często wiążą się z zaburzeniami słuchu).
Jakie choroby diagnozuje i leczy lekarz foniatra?
Do najczęściej rozpoznawanych przez foniatrę chorób należą:
- dysfonia czynnościowa,
- niedomykalność głośni,
- wady wymowy,
- opóźniony rozwój mowy,
- zatkanie przewodu słuchowego,
- zmiany zapalne i przerostowe krtani,
- zmiany nowotworowe krtani,
- zaburzenia głosu związane z konkretnymi schorzeniami neurologicznymi,
- afonia,
- obrzęk Reinkego (przyrost fałdów głosowych),
- niedowład i porażenie fałdów głosowych.
Aby wyleczyć te schorzenia, foniatrzy często współpracują z fizjoterapeutami i terapeutami głosu. W trakcie leczenia stosuje się profesjonalne inhalację, zabiegi jonoforezy czy galwanizację.
Przy niegroźnych chorobach i dolegliwościach lekarz foniatra zazwyczaj stosuje leczenie farmakologiczne i zaleca indywidualnie dobraną rehabilitację. Wielu pacjentom pomagają specjalne ćwiczenia foniatryczne, za sprawą których rozwiązać można wiele problemów z głosem. W ostateczności wykonywane są zabiegi chirurgiczne - konieczne szczególnie po pojawieniu się guzków.
Jeśli chodzi o profilaktykę, dużą rolę odgrywa zdrowa dieta oraz rezygnacja z papierosów, alkoholu oraz nadmiernego spożywania kawy. Nie bez znaczenia jest także temperatura przyjmowanych produktów - te zbyt gorące lub lodowato zimne mogą z łatwością uszkodzić aparat mowy. Ważne jest regularne picie wody, która nawilża aparat mowy, łagodząc ewentualne uszkodzenia nawet przy zwiększonej eksploatacji.
