piątek, 21 lutego 2020 15:20

Elitarna szkoła w Chyrowie

Autor Bernard Szwabowski
Elitarna szkoła w Chyrowie

W VIII odcinku zakończyłem historię „O rodzinie prof. Feliksa Konecznego”. Teraz już miałem napisać o innej lokalnej a zapomnianej historii, ale jednak pewni czytelnicy poprosili mnie , abym jeszcze coś więcej napisał o tej elitarnej szkole w Chyrowie , o nauczycielach i uczniach, ponieważ te cenne wieści będą utrwalone dla potomnych w tej popularnej gazecie.

Ta elitarna szkoła wybudowana w stylu neo -renesansowym nazywała się’’ Konwiktem Chyrowskim” a uczniowie konwiktorzy . Zakład działa przez 53 lata (1886-1939) i przeszedł do historii jako jeden najlepiej urządzanych – zaliczony do elitarnych szkół w Polsce . Ten zakład chyrowski zawdzięcza swe powstanie głównie ojcom Jezuitą: Marianowi Morawskiemu i Henrykowi Jackowskiemu założycielom przeglądu powszechnego w roku 1883 i w tym samym roku dzięki nim rozpoczęto budowę tego zakładu . Był to konwikt – Zakład Naukowo Wychowawczy oo. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem. Koszt budowy wynosił 280 tys. Koron austriackich (a od darów 900 tys. Koron ). To była szkoła z internatem pod wezwaniem św. Józefa. Uczono tam łaciny, języka niemieckiego, francuskiego i angielskiego a także gry na różnych instrumentach muzycznych , malarstwa i rzeźbiarstwa. Siostry zakonne z Zakonu Służebniczek w zakonie prały , gotowały uczniom i nauczycielom.

Oto nazwiska niektórych profesorów z tego konwiktu: Stefan Weidel , Który miał przydomek „Funio” , był świetnym polonistą; w czasie wojny w Krakowie tajnie prowadził kompleksowe nauczanie. Nikorowicz ( pochowany w Chyrowie ) , ks. prof. dyr Błażej Blajer – filolog klasyczny , ks. prof. Bules , ks. Łoś i Olesz uczyli młodzież grać na różnych instrumentach , ks. Brzowski zw. „Bzunio” , srogi ks. prof. Opieła uczył  łaciny (Wiesław- senior zawsze miał najlepsze oceny ). Świeccy nauczyciele uczący muzyki – grania na instrumentach to : prof. Kałużyński ( skrzypce) i Barlewicz –uczył  na pianinie (pił i wyrzucili go ) . Nawratil – Czech uczył grać na skrzypcach prowadził też, orkiestrę, ks. prof. Konopka uczył historii , ks. prof. Dorda uczył fizyki i był spowiednikiem; oni wszyscy byli Jezuitami. Ks. prof. Krokoszyński mówił : „uważajcie chłopcy , bo religia jest rzeczą trudną” . „Pater – noster” , to kazanie dla ucznia w konwikcie, żeby już więcej nie zawiniał.

Oto niektóre nazwiska uczniów z Konwiktu Chyrowskiego przekazane mi przez Wiesława – seniora:  Wiwulski - rzeźbiarz , Obniski -poeta , jego wiersze były drukowane w „Przeglądzie Chyrowskim” . W czasie wojny zginął w obozie w Oświęcimiu , gdyby nie zginął, byłby sławnym poetą , ponieważ jego wiersze cieszyły się uznaniem krytyków literackich .Napisał wiersz do Chorału z „Dymem pożarów”. Władysław Bełza – autor m.in. znanego wiersza „Kto ty jesteś ? Polak mały”. Świetnie zapowiadający się poeta Zbigniew Obniski zamordowany przez hitlerowców w Oświęcimiu. Też wspaniały pianista , kolega Wiesława – seniora ze szkoły w Chyrowie , Jan Rolling ze Sosnowca ,świetnie grał na pianinie Wiesław-senior ze swoimi dwoma kolegami ze szkoły w Chyrowie a też pochodzących z Konglomeracji Śląskiej- Karolem Krzanowskim i Zbigniewem Hermanem często przyjeżdżali do swego kolegi Jana Rollinga . Jasio dawał im istny koncert na fortepianie a jego mama dumna ze swego syna wspaniałego pianisty podejmowała ich podwieczorkiem . I ten wybitny utalentowany Jan Rolling, będąc na liście wybitnych Polaków, też w czasie wojny zginął w obozie zamordowany przez hitlerowców

Wiesław Koneczny

Historia

Historia - najnowsze informacje

Rozrywka