Gm. Dębica: 74. rocznica akcji „Burza”

Kilkaset osób uczestniczyło w obchodach 74. rocznicy akcji „Burza” i bitwy na Polanie Kałużówka. Zebrani, w strugach deszczu, oddali hołd bohaterom walczącym o wolną Polskę. Uroczystości patriotyczno-religijne odbyły się w niedzielę 26 sierpnia br. Patronat Honorowy nad wydarzeniem objął Prezes Zarządu Głównego Światowego Związku Żołnierzy AK.

Obchody na leśnej polanie, które poprzedziło złożenie kwiatów pod pomnikiem przy drodze Braciejowa - Południk, zgromadziły przedstawicieli różnych środowisk. Ważną częścią niedzielnych uroczystości była msza święta pod przewodnictwem JE ks. bp. Stanisława Salaterskiego.

Po nabożeństwie odczytano list od Premiera RP Mateusza Morawieckiego oraz apel pamięci. Chwilę później nastąpiła salwa honorowa w wykonaniu kompanii 33 batalionu lekkiej piechoty w Dębicy 3 Podkarpackiej Brygady Obrony Terytorialnej w Rzeszowie. Następnie poszczególne delegacje złożyły kwiaty u stóp pomnika na Kałużówce.

Powiat Dębicki reprezentowali Starosta Andrzej Reguła, Zygmunt Żabicki, Członek Zarządu Powiatu, Przewodniczący Rady Powiatu Mateusz Smoła oraz Wiesław Lada – Dyrektor Wydziału Organizacyjno-Administracyjnego Starostwa, a zarazem Radny Województwa Podkarpackiego.

Na zakończenie uroczystości głos zabrał Starosta Powiatu Dębickiego. - Obchodzona dzisiaj rocznica uświadamia nam jak długo żyjemy w czasach pokoju. To wielki dar, powód do dumy, który powinien być inspiracją w naszych codziennych staraniach o wspólne dobro. Dlatego serdecznie dziękuję wszystkim zgromadzonym za udział w dzisiejszym wydarzeniu – mówił Starosta Reguła. - Szczególne wyrazy wdzięczności kieruję do uczestników bitwy na Kałużówce oraz ich rodzin, jesteście Państwo naszymi honorowymi gośćmi, a ta uroczystość to głęboki ukłon na znak szacunku dla Waszego poświęcenia.

Głównymi organizatorami obchodów byli: Światowy Związek Żołnierzy Armii Krajowej – Środowisko 5 Pułku Strzelców Konnych AK w Dębicy, Powiat Dębicki, Miasto Dębica, Gmina Pilzno, Gmina Dębica, Lasy Państwowe Nadleśnictwo Dębica, Publiczna Szkoła Podstawowa w Gumniskach oraz Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Gumniskach.

Polana Kałużówka jest centralnym punktem Szlaku Partyzanckiego. Tu miała miejsce dwudniowa bitwa żołnierzy II Zgrupowania 5. Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej z oddziałami niemieckimi. Przez cały dzień, 23 sierpnia 1944 roku, Niemcy prowadzili silny ostrzał artyleryjski skierowany na stanowiska Armii Krajowej w rejonie Kałużówki. Podczas próby przebicia na stronę sowiecką, żołnierze AK, zostali ostrzelani przez artylerię Armii Czerwonej, pomimo, że artylerzyści sowieccy zapewniali skierowanie ognia na stanowiska niemieckie. W tej sytuacji, mjr Adam Lazarowicz „Klamra”, podjął decyzję o zaprzestaniu akcji przebicia na stronę sowiecką.

Rankiem następnego dnia, 24 sierpnia 1944 roku, Niemcy przystąpili do głównego uderzenia oddziałami piechoty na wzgórze (426 m.n.p.m.), gdzie skoncentrowali się partyzanci. Żołnierze II Zgrupowania cofali się stopniowo w głąb lasu, by kilkakrotnie przejść do kontrnatarcia. Kiedy śmiertelnie ranny został dowódca niemiecki w randze majora, żołnierze Wehrmachtu rozpoczęli ewakuację z rejonu Kałużówki. Swoje obozowisko opuścili także żołnierze II Zgrupowania. Walki na Kałużówce całkowicie ustały około godziny 19.

Zbudowany w 1984 r. pomnik upamiętnia wszystkich żołnierzy II Zgrupowania Obwodu Dębica, którzy polegli w okresie akcji „Burza”.

inf. i foto: Powiat Dębicki, AK1944