Mechanik, który został medalistą olimpijskim. Historia Jana Łazarskiego

Urodzony jeszcze w XIX wieku krakowski kolarz torowy osiągał sukcesy sportowe na najwyższym poziomie, choć los traktował go bardzo surowo.

Burzliwa młodość

Dokładnie 12 października 1892 roku na świat przyszedł pierwszy Małopolski medalista olimpijski Jan Łazarski. W stolicy regionu ukończył szkołę podstawową oraz gimnazjum. Odbył również praktyki ślusarskie, po których postanowił założyć własny zakład mechaniczny.

Żeby móc się rozwijać, postanowił, że wyjedzie do Niemiec, gdzie w kwietniu 1914 roku wstąpił do Szkoły Technicznej (niem. Technische Universitat Illmenau) w uniwersyteckim mieście Ilmenau. W tym samym roku wyjeżdża w lipcu na wakacje do brata, mieszkającego wtedy w Paryżu. Okazało się to fatalną decyzją. Wybucha wtedy I Wojna Światowa.

Zostaje internowany na północ Francji, do Rouen, z którego udaje mu się uciec do Szwajcarii w 1916 roku. Przez następne trzy lata będzie tam mieszkał, pracując w fabrykach amunicji oraz broni pod fałszywym nazwiskiem — Jan Buszek. Gdy w 1919 roku wrócił do Krakowa, postanowił wznowić działalność zamkniętego przez lata zakładu mechanicznego. To właśnie w tym roku, mając 27 lat, wziął udział w pierwszych zawodach Biegu nowicjuszy oraz Biegu Amatorów. Oba wygrał.

Kariera sportowa

Przez następną dekadę, aż do 1929 roku, reprezentował barwy Krakowskiego Klubu Cyklistów i Motorzystów, oraz Cracovii. Pewnego dnia postrzelił się przypadkowo z austriackiego pistoletu prosto w kolano. Jednak dzięki upartości, nauczył się jeździć z kulą w nodze do końca życia.

Był tak bardzo wszechstronnie utalentowanym kolarzem, że mistrzostwach Polski zdobył trzecie i czwarte miejsce. Jan Łazarski w „drogowych” mistrzostwach wyglądał nieźle, ale to dopiero gdy przeniósł się na tor, uwolnił swój potencjał.

W latach 1922-1927 zdominował krajowe podwórko, tylko raz nie stając na podium, a aż trzykrotnie wygrywając zawody o tytuł najlepszego w Polsce. Warto dodać, że nawet w trakcie tak licznych sukcesów nie miał łatwo. Jego rywale z Warszawy czy Łodzi mieli znacznie lepsze warunki treningowe. Niemniej to właśnie Łazarski był hegemonem.

Kluczowe w jego karierze lata dwudzieste, to także olimpijska przygoda w znajomym mu Paryżu. To właśnie w stolicy Francji wraz z Józefem Lange, Tomaszem Stankiewiczem i Franciszkiem Szymczykiem sięgną po srebro. Zapisał się tym samym w historii jako pierwszy człowiek z Małopolski  mający krążek Igrzysk.

Życie po karierze

Nadszedł 1929 rok, a wraz z nim koniec kariery zawodowej. Po niej, jako zasłużony i najstarszy olimpijczyk SKS Cracovia wchodził w skład Rady Seniorów klubu. W czasie okupacji w latach 40.tych został żołnierzem  Armii Krajowej. Przez osiem miesięcy był więźniem gestapo. Gdy wojna dobiegła końca, nadal prowadził zakład ślusarsko – mechaniczny przy ul. Barskiej. Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej. Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarł 11 sierpnia 1968 w rodzinnym Krakowie i spoczywa na Cmentarzu Rakowickim.

fot:  Leon Jarumski / Narodowe Archiwum Cyfrowe