Fundacja WWF Polska rozpoczęła kolejny projekt, którego celem jest ochrona dzikiej przyrody. W ciągu najbliższych trzech lat fundacja będzie aktywnie przeciwdziałać działalności przestępczej skierowanej przeciwko gatunkom chronionym w ramach unijnego programu LIFE SWiPE. Celem projektu jest wypracowanie międzynarodowej współpracy przy ściganiu przestępstw związanych z dziką fauną i florą w Europie.
Zatrważające dane
Chociaż dane dotyczące przestępstw przeciwko dzikiej przyrodzie nie są niestety gromadzone systematycznie, ostatnie raporty ilustrują przerażającą skalę tego problemu. Według raportu Birdlife z 2017 r. w Europie co roku giną miliony dzikich ptaków. Z kolei Europol szacuje, że rokrocznie przemycanych z UE do Chin jest 100 ton węgorza europejskiego. Tylko w 2017 r. za pośrednictwem instrumentu UE-TWIX (elektronicznej wymiany danych w UE w walce z nielegalnym handlem dzikimi zwierzętami) zgłoszono 5 644 spraw karnych dotyczących chronionych gatunków zwierząt. Z kolei zgodnie z danymi Służby Celno-Skarbowej, w 2019 roku w Polsce dokonano 368 631 zatrzymań okazów CITES (objętych przepisami Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem), w tym 137 osobników żywych zwierząt. Według Living Planet Report 2020 nielegalny handel dzikimi zwierzętami jest drugą najważniejszą przyczyną wymierania gatunków, zaraz po utracie naturalnych siedlisk. W ciągu ostatnich niecałych 50 lat straciliśmy już 68% globalnej populacji kręgowców - ssaków, ptaków, gadów, płazów i ryb. Musimy to zmienić.
Dlaczego zbrodnie przeciwko naturze są niebezpieczne?
Według badań Interpolu nielegalny handel dziką przyrodą to czwarty najbardziej intratny nielegalny handel na świecie (po handlu narkotykami, sfałszowanymi pieniędzmi/ dokumentami i handlu ludźmi). Przestępstwa przeciwko środowisku stanowią 64% finansowania nielegalnej i zorganizowanej przestępczości na obszarach objętych konfliktem lub w ich pobliżu. Ten krwawy biznes wart jest ok. 23 miliardów dolarów rocznie i stanowi jedno z kluczowych źródeł finansowania wojen domowych w Afryce i terroryzmu na świecie. Ponadto przestępstwa przeciwko dzikiej przyrodzie mają szereg negatywnych skutków dla życia na planecie, w tym znaczące zmniejszenie różnorodności biologicznej, wyginięcie gatunków zwierząt i roślin oraz rozprzestrzenianie się chorób takich jak COVID-19.
Więzienie za żubra
Niedawno, dużym echem w polskich mediach odbiła się tragiczna historia, w której śmiertelną ofiarą był symbol polskiej przyrody - żubr. Dzięki sprawnej współpracy między organami ścigania, a sądownictwem - Sąd Rejonowy w Łobzie skazał byłego już leśnika i myśliwego. Sąd orzekł dla sprawcy karę miesiąca więzienia, kolejne 1,5 roku kary ograniczenia wolności i wykonywania prac na cele społeczne na terenie gminy Łobez. Sprawca zapłaci też 15 tys. zł kary grzywny, 13 tys. zł nawiązki na rzecz Funduszu Ochrony Przyrody, ma też zakaz wykonywania działań ze zwierzętami przez 5 lat. Przez ten czas nie może być też ani leśnikiem, ani myśliwym. Więcej o tej historii przeczytasz tutaj.
SWiPE, czyli dochodzenia w sprawie naruszeń przepisów dot. ochrony dzikiej przyrody w Europie
WWF Polska jest jednym z 11 podmiotów realizujących założenia projektu o nazwie SWiPE („Successful Wildlife Prosecution in Europe”), którego głównym celem jest obniżenie poziomu przestępczości związanej w szczególności z dziko żyjącymi chronionymi gatunkami i jej ostateczne ograniczenie. Działania podejmowane w ramach projektu będą dążyć do poprawy zgodności krajowych systemów prawnych z prawem ochrony środowiska Unii Europejskiej i zwiększenia liczby skutecznie ściganych przestępstw. Celem jest także zwiększenie świadomości ekologicznej oraz wiedzy m.in. prokuratorów, przedstawicieli sądownictwa oraz policji w celu zapewnienia zgodności z ww. przepisami, usprawnienia transgranicznej wymiany wiedzy, a także zacieśnienia współpracy między zaangażowanymi stronami.
Projekt SWiPE jest wspierany przez europejski program LIFE. Czas trwania projektu SWiPE obejmuje okres od 01.09.2020 r do 31.08.2023 r., a swoi zasięgiem obejmie 11 krajów, w tym: Bułgarię, Chorwację, Węgry, Włochy, Polskę, Rumunię, Słowację, Hiszpanię, Bośnię, Serbię i Ukrainę. Więcej informacji znajduje się w sprawozdaniu z warsztatów inauguracyjnych projektu SWiPE przeprowadzonych w listopadzie 2020r.
Aleksandra Świetlik
Źródła:
https://globalinitiative.net/wp-content/uploads/2018/09/Atlas-Illicit-Flows-FINAL-WEB-VERSION-copia-compressed.pdf
Artykuł opublikowany za zgodą WWF Polska
