Gumniska: Upamięnili kapelana dębickich partyzantów

15 sierpnia br., z okazji Święta Wojska Polskiego oraz odpustu parafialnego w Gumniskach, odsłonięto i poświęcono tablicę upamiętniająca ks. Stanisława Bartosza "Mieczyka" (1917-1945), wikariusza parafii w Gumniskach 1941-1945, kapelana Obwodu ZWZ-AK Dębica "Deser", uczestnika akcji "Burza" i bitwy na Kałużówce.

Ks. Stanisław Bartosz podczas niemieckiej okupacji za zgodą proboszcza, ks. Jana Nagórzańskiego, został kapelanem obwodu AK Dębica, a zarazem zwierzchnikiem kapelanów w powiecie (był m.in. kapelanem 16 pułku II batalionu „Batuta” w rodzinnych Jadownikach).

Działał pod pseudonimem „Mieczyk”. Organizował służbę duszpasterską we wszystkich placówkach powiatu, przeprowadzał odprawy i narady z kapelanami na probostwie w Gumniskach oraz kościele parafialnym w Dębicy za wiedzą i zgodą ówczesnego proboszcza ks. Kopernickiego. Brał bezpośredni udział w transporcie broni zrzutowej. W czasie największych walk zgrupowania kpt. „Rygla” trwał przy żołnierzach AK odprawiając dla nich msze św. i udzielając posługi ginącym.

Latem 1943 roku ochrzcił syna kpt. Ludwika Marszałka -„Zbroi”, który jako oficer zawodowy WP ukrywał się w Gumniskach pod nazwiskiem konspiracyjnym Józefa Basary. Był to tajny chrzest, odbywał się w kościele w Gumniskach, w nocy, przy świetle świec.

W dniach przechodzenia frontu i nadchodzenia Rosjan brał czynny udział w akcji „Burza” (przejmowania kontroli w Polsce przez żołnierzy AK i przedstawicieli podziemnego Państwa Polskiego), walcząc w II zgrupowaniu w rejonie Berdech-Południk. Był z żołnierzami 5 Pułku Strzelców Konnych w czasie bitwy na Kałużówce, w sierpniu 1944 r.

Nienawykły do trudów życia obozowego, będąc wątłego zdrowia, przeziębił się i dostał zapalenia płuc, a następnie gruźlicy. Mimo intensywnego leczenia, m.in. w Zakopanem, zmarł 20 maja 1945 r. w szpitalu w Brzesku. Spoczywa na cmentarzu w rodzinnych Jadownikach. Pośmiertnie odznaczony został Krzyżem Armii Krajowej.

Uroczystej sumie odpustowej przewodniczył ks. dr Michał Dąbrówka, dyrektor Wydziału Duszpasterstwa Ogólnego Kurii Diecezjalnej w Tarnowie, który następnie poświęcił tablicę upamiętniajacą boheterskiego kapłana, ufundowaną przez Światowy Związek Żołnierzy AK Środowisko 5. PSK AK w Dębicy.

Podczas uroczystości Święta Wojska Polskiego w 33. Batalionie Lekkiej Piechoty w Dębicy, dwóch weteranów AK, członków ŚZŻAK Środowiska 5. PSK AK: por. Bronisław Ćwik oraz por. Stanisław Garstka, na wniosek Zarządu Okręgu Tarnów ŚZŻAK, otrzymało awanse na stopień kapitana.

Inf. i foto: Armia Krajowa Dębica (grupa Fb) i http://brzesko.ws., Jedynak A., „Martyrologia duchowieństwa diecezji tarnowskiej w okresie okupacji hitlerowskiej”, Tarnów 1971, s. 22