niedziela, 6 listopada 2022 07:37

Świat mitów jeszcze nigdy nie był tak fascynujący. Wyjątkowa seria komiksów od Egmontu

Autor Mirosław Haładyj
Świat mitów jeszcze nigdy nie był tak fascynujący. Wyjątkowa seria komiksów od Egmontu

Potrzeba mitu jest w człowieku zakorzeniona od starożytności. Różnego rodzaju odwołania do mitologii są obecne cały czas w naszym życiu, ale coraz częściej tracimy kontekst, ponieważ rzadziej sięgamy do źródeł mitów. Nadarza się dobra okazja odnalezienia tego kontekstu, sięgnięcia do źródeł najważniejszych mitów w przystępnej i atrakcyjnej wizualnie formie.

Mitologia w ludzkiej historii i kulturze jest obecna od kilku tysięcy lat. Wniknęła tak głęboko w nasze codzienne życie, iż czasem nie zdajemy sobie sprawy, że pewne jego aspekty opisujemy, a nawet oceniamy przy pomocy pojęć i odniesień pochodzących z mitologicznej domeny. Mówimy o kimś, że wpadł w chimeryczny nastrój lub ma marsowe oblicze. Mianem konia trojańskiego określane są wirusy komputerowe, z pomocą których można hakować konta dzisiejszych influencerów, mających w sobie wiele z greckiego Narcyza. W starożytnym świecie mity wraz z praktykowaną wówczas religią były niczym naczynia połączone.

W starożytnym Sumerze, Grecji, czy później Rzymie czczono bogów i składano im ofiary, a także tworzono o nich opowieści, z których większość, dzięki Homerowi, Hezjodowi, Sofoklesowi i innym autorom przetrwała do naszych czasów. Jednak o ile o religii powszechnie myślimy jako o sferze sacrum, mitologia znacznie łatwiej wkraczała w sferę profanum, obdarzając wielu mitycznych bohaterów szeroką gamą ludzkich cech i to niekoniecznie tych szlachetnych. Dlatego bogowie, ale też herosi i inne postacie z różnych mitologii potrafili być kapryśni, okrutni, niesprawiedliwi, zazdrośni i nie zawsze posągowo piękni, jak choćby grecki bóg ognia Hefajstos.

Potrzeba mitu, czyli stworzenia opowieści spajającej kluczowe archetypy istotne dla danej kultury, jest u współczesnego człowieka nie mniejsza niż u tego ze starożytności. Współczesnym mitem masowej wyobraźni stały się np. „Gwiezdne Wojny” ze wszystkimi jej franczyzami, czy fenomen uniwersum Marvela i DC, gdzie najdziemy figury herosów obdarzonych nadnaturalnymi, w niektórych przypadkach niemal boskimi mocami, którzy niebezpodstawnie kojarzą się z herosami ze starożytnych mitów.

Chcąc poznać źródło mitu o Syzyfie, o Prometeuszu, okoliczności powiedzenia o pięcie Achillesa, upadku Ikara i puszce Pandory najczęściej musimy szukać literackich źródeł. Mało jest filmów, które opowiadają w rzetelny sposób o wybranym micie, bardziej w symboliczny sposób opierają na nim fabułę. A przecież to właśnie słowo w połączeniu z obrazem daje nam wzmocniony przekaz, który potrafi silniej zakorzenić się w ludzkiej pamięci. Z pomocą przychodzi tu sztuka komiksu.

Aby umożliwić wejście w tkankę najbardziej znanych mitów, najpopularniejszych opowieści nie tylko z greckiej mitologii, powstała komiksowa seria Świat Mitów”, oryginalnie wydana we Francji pod kierownictwem francuskiego filozofa i publicysty Luca Ferry’ego. Egmont zdecydował się zaprezentować te komiksy polskiemu czytelnikowi, ponieważ stanowią one idealny materiał do obcowania z najważniejszymi mitami funkcjonującymi po dzień dzisiejszy w kulturze i tradycji. Każdy album przy pomocy obrazu i słowa opowiada wybrany mit, a także zawiera dodatkowe informacje, omawiające jego znaczenie i dziedzictwo kulturowe.
W ten sposób, w skondensowanej i wizualnie atrakcyjnej formie można sięgnąć do źródła mitu o Ikarze i zrozumieć kontekst używanych do dzisiaj porównań do lotu i upadku tego bohatera. O młodym Ikarze i jego ojcu Dedalu opowiada pierwszy komiks w serii „Świat Mitów”, przedstawiający długą i krętą drogę obu mitycznych postaci do ich finałowego lotu ku wymarzonej wolności. Jakie były jego okoliczności, w jaki sposób powstał labirynt Minotaura i jak greccy bogowie objawiali się swoim wyznawcom dowiemy się z komiksu „Świat mitów. Dedal i Ikar”. Drugim tytułem w serii jest „Antygona”. Wielu uczniów i wielu dorosłych bardziej niż z greckim mitem kojarzy Antygonę ze sztuką Sofoklesa, która od dziesięcioleci znajduje się w programach lektur szkolnych. Antygona to postać jak najbardziej z mitów greckich, które tacy twórcy jak Sofokles, Ajschylos i Eurypides przerabiali na sztuki teatralne i wiele z nich uznawanych jest za arcydzieła dramaturgii światowej. W przypadku komiksowej „Antygony” sięgniemy do czegoś więcej niż tylko do źródeł powiedzenia o greckiej tragedii. Opisana w sztuce i komiksie patowa sytuacja charakteryzująca się brakiem dobrych rozwiązań nawiązuje do kondycji i losu człowieka, który czasem ma poczucie, jakby przeklęli go sami bogowie.

Dedal i Ikar

„Świat mitów. Dedal i Ikar”/Fot.: Egmont, materiały prasowe
„Świat mitów. Dedal i Ikar”/Fot.: Egmont, materiały prasowe 

Niedawno koronowany król Krety – Minos – nakazuje genialnemu architektowi Dedalowi wybudowanie labiryntu, w którym uwięzi Minotaura, potwora zrodzonego przez jego żonę Pazyfae.

„Świat mitów. Dedal i Ikar”/Fot.: Egmont, materiały prasowe
„Świat mitów. Dedal i Ikar”/Fot.: Egmont, materiały prasowe 

Wkrótce potem kreteński władca, po wygranej wojnie z królem Aten, Egeuszem, rozkazuje, aby ten regularnie dostarczał mu młodych ludzi na pożarcie Minotaurowi. Kiedy jednak Minos dowiaduje się, że Dedal go zdradził, umożliwiając jego córce Ariadnie i Tezeuszowi ucieczkę z labiryntu, postanawia uwięzić architekta i jego syna Ikara w wybudowanej przezeń pułapce.

„Świat mitów. Dedal i Ikar”/Fot.: Egmont, materiały prasowe
„Świat mitów. Dedal i Ikar”/Fot.: Egmont, materiały prasowe 

Tak oto ojciec z synem zostają skazani na dożywotnie błądzenie po najwymyślniejszym labiryncie korytarzy, jaki kiedykolwiek stworzył człowiek...

„Świat mitów. Dedal i Ikar”/Fot.: Egmont, materiały prasowe
„Świat mitów. Dedal i Ikar”/Fot.: Egmont, materiały prasowe 

Antygona

„Świat mitów. Antygona”/Fot.: Egmont, materiały prasowe
„Świat mitów. Antygona”/Fot.: Egmont, materiały prasowe 

Po śmierci Edypa, króla Teb, jego synowie Polinik i Eteokles postanowili podzielić się władzą i rządzić na zmianę. Jednak po roku rządów Eteokles nie chce przekazać tronu bratu. Polinik wzywa więc na pomoc obce wojska i atakuje Teby.

„Świat mitów. Antygona”/Fot.: Egmont, materiały prasowe
„Świat mitów. Antygona”/Fot.: Egmont, materiały prasowe 

Walka kończy się śmiercią obu braci, a władcą zostaje ich wuj Kreon. Uznaje on Polinika za zdrajcę i zakazuje pogrzebania jego zwłok. Rozkazowi temu sprzeciwia się jednak siostra Eteoklesa i Polinika, Antygona. Sprzeciw ten, podyktowany siostrzaną miłością i potrzebą serca doprowadza do serii tragicznych wydarzeń…

„Świat mitów. Antygona”/Fot.: Egmont, materiały prasowe
„Świat mitów. Antygona”/Fot.: Egmont, materiały prasowe 

W przypadku komiksowej „Antygony” sięgniemy do źródeł powiedzenia o greckiej tragedii. Opisana w sztuce i komiksie patowa sytuacja charakteryzująca się brakiem dobrych rozwiązań nawiązuje do kondycji i losu człowieka, który czasem ma poczucie jakby przeklęli go sami bogowie.

„Świat mitów. Antygona”/Fot.: Egmont, materiały prasowe
„Świat mitów. Antygona”/Fot.: Egmont, materiały prasowe 

Fot.: Egmont, materiały prasowe

Dobra książka

Dobra książka - najnowsze informacje