niedziela, 17 sierpnia 2025 05:19, aktualizacja 2 miesiące temu

Warto wrócić do książek. „Czytanie utrzymuje nasz mózg w dobrej formie”

Warto wrócić do książek. „Czytanie utrzymuje nasz mózg w dobrej formie”

Emerytura to czas, który można wreszcie przeznaczyć na przyjemności, na które wcześniej brakowało miejsca w codziennym zabieganiu. Jednym z najlepszych sposobów na czerpanie radości z wolnego czasu jest czytanie książek. Lektura nie tylko dostarcza rozrywki, ale także rozwija umysł, poprawia koncentrację i pomaga zachować sprawność intelektualną na długie lata. Ponadto może być doskonałym sposobem na uniknięcie nudy i samotności, otwierając drzwi do nowych światów i inspirujących historii.

Zajrzyj do biblioteki

Jeśli nie wiesz, od czego zacząć, warto odwiedzić bibliotekę. Biblioteki publiczne oferują bogaty wybór literatury za darmo, a coraz częściej umożliwiają także zamawianie książek przez internet, by odebrać je w dogodnym terminie. Można również skorzystać z katalogów online, które pomagają znaleźć interesujące tytuły. Warto pytać o polecenia znajomych, dołączyć do lokalnego klubu książkowego lub śledzić recenzje książek w gazetach i internecie. W bibliotekach pracują osoby, które są chętne do pomocy i z radością witają każdego nowego czytelnika, dlatego można swobodnie przyznać się do tego, że jesteśmy tu pierwszy raz, poprosić o wyrobienie karty i wskazanie miejsca, gdzie znajdują się tytuły, które chcemy przejrzeć.

Zdrowy nawyk

Niektórzy obawiają się, że nie znajdą czasu na regularne czytanie. Warto jednak wpleść lekturę w codzienny rytm dnia – czytanie rano przy kawie lub wieczorem przed snem to doskonały sposób na relaks. Aby uniknąć rozpraszaczy, można wyłączyć telewizor i stworzyć przyjemne miejsce do czytania, np. wygodne krzesło z dobrym oświetleniem. Dobrą motywacją jest prowadzenie dziennika przeczytanych książek lub wyzwania czytelnicze, np. jeden nowy tytuł w miesiącu. Warto też wrócić do książek, które pozytywnie nam się kojarzą i bawiły nas w przeszłości – na przykład do książek z dzieciństwa. - Ja swoją przygodę z książkami zaczęłam – może śmiesznie to zabrzmi – od powrotu do książek z dzieciństwa. To tytuły, które choć niemal znam na pamięć, zawsze bawią mnie do łez jak „Dzieci z Bullerbyn” Astrid Lingren. Co ciekawe, można teraz znaleźć reprint, który wygląda dokładnie tak, jak książka, którą trzymałam w dłoniach, gdy byłam małą dziewczynką. To niemal jak podróż w czasie. Choć to oczywiście książka dla dzieci, wcale się tego nie wstydzę, że czytam ją po raz kolejny i dzięki temu staje się też ulubioną książką moich trzech wnuczek – mówi pani Barbara.

– Dla mnie będzie to zdecydowanie „Winnetou” Karola Maya i seria o przygodach Pana Samochodzika autorstwa Zbigniewa Nienackiego. Bardzo lubiłam książki przygodowe, zwłaszcza te dziejące się w dalekich krajach, na prerii lub w dżungli... Pan Nienacki z kolei skutecznie zaszczepił we mnie miłość do zabytków i poznawania historycznych ciekawostek, za co jestem mu ogromnie wdzięczna. Teraz staram się przekazać je swoim dzieciom oraz małym czytelnikom – zdradza Natalia Przeździk – autorka książek dla dzieci, która w rozmowie z Głos24 dzieliła się swoimi ulubionymi książkami z dzieciństwa. - Pamiętam moją pierwszą, samodzielnie przeczytaną książkę. To był „Tajemniczy Ogród”. Główna bohaterka o trudnym charakterku, wielki pusty dom, ogród bez furtki, chłopiec rozmawiający ze zwierzętami i wiatr wiejący nad wrzosowiskiem – jak to wszystko rozwijało wyobraźnię! Do dziś mam do tej książki słabość i pozostaję pod wrażeniem mądrych treści ukrytych w tej niezwykłej historii — dodaje.

Od czego zacząć – jak stworzyć swój roczny plan czytelniczy?

Aby ułatwić sobie wybór książek, warto stworzyć listę lektur na cały rok, kierując się własnymi zainteresowaniami. Miłośnicy historii mogą sięgnąć po powieści historyczne lub biografie znanych postaci. Osoby lubiące podróże mogą wybierać reportaże i literaturę podróżniczą. Dobrze jest mieszać różne gatunki – literatura piękna dla relaksu, książki popularnonaukowe dla zdobycia nowej wiedzy, a kryminały dla rozrywki. Można nawet stworzyć rodzinne wyzwanie i dzielić się refleksjami czy wrażeniami z lektury z bliskimi. Wspólne czytanie mobilizuje, a czytanie książek to detoks dla umysłu bombardowanego przekazem telewizyjnym czy filmowym. Po pewnym czasie stanie się to naszym zdrowym nawykiem.

Książki jako rozrywka i sposób na rozwój osobisty

Czytanie to nie tylko przyjemność, ale i okazja do nauki. Powieści dostarczają emocji i przenoszą w inne światy, biografie inspirują do działania, a poradniki pomagają zdobywać nowe umiejętności. Można nauczyć się języka obcego, rozwijać nowe hobby, jak gotowanie czy ogrodnictwo, a nawet poprawić swoją pamięć i koncentrację. - To trochę tak jak ruch fizyczny – on też daje wolność: niewielki wysiłek (ale jednak wysiłek), który podejmujemy, by być aktywnymi fizycznie, daje nam wolność, bo sprawia, że jesteśmy w dobrej formie, możemy podróżować, chodzić na wycieczki, biegać czy jeździć na rowerze. Czytanie jest takim niewielkim wysiłkiem, który najpierw formuje nasz mózg, a potem utrzymuje go w dobrej formie, co sprawia, że jesteśmy ludźmi wolnymi, sprawnie myślącymi i podejmującymi wybory w sposób świadomy – mówi o czytaniu Maria Deskur, prezeska i współzałożycielka Fundacji Powszechnego Czytania. –  Myślę, że dobrze jest stawiać sobie wyzwania – jako naród my Polacy jesteśmy ambitni, lubimy podkreślać, jak niesamowicie dogoniliśmy tzw. „Zachód” w rozwoju, i pewnie słusznie jesteśmy z tego dumni, ale chętnie dodaję do tego właśnie wyzwanie czytelnicze – chciejmy dogonić Brytyjczyków, Francuzów, Niemców, Czechów czy Skandynawów pod względem czytania. Może dla spełnienia własnej ambicji, ale też może dla lepszej przyszłości naszej demokracji – dodaje.

  • Zobacz też:
Przeniosła się do Krakowa, by pomóc córce: Jestem babcią na pełny etat
60-letnia Karolina przeprowadziła się do odległego miasta, aby pomóc w wychowaniu swoich wnuczek

Poznać swoje korzenie

Książki są narzędziem, aby poznać lokalną historię i kulturę. W miejscowych bibliotekach często są działy (lub chociaż półki) poświęcone publikacjom o danym regionie, napisanym przez lokalnych pasjonatów historii, którzy spisali wspomnienia sąsiadów i przeszukali miejscowe archiwa. – Każda z tych historii i postaci jest mi bliska, bo zabierała mnie i wciągała w poszukiwania na wiele godzin i dni. Jestem typem pisarza, który nie pisze tylko zza biurka, czy korzystając z bibliografii. Często muszę odwiedzić dane miejsce, czy porozmawiać z ludźmi w terenie, zanim ułoży się kształt opowieści – mówi w rozmowie z Głos24 Bartłomiej Dyrcz, który jest autorem książek o regionie Kliszczaków. – Chyba naturalną w człowieku jest potrzeba spojrzenia wstecz i próba wyobrażenia sobie, jak wyglądały czasy, czy postacie, o których się czyta. Historia jest doskonałym wehikułem, zwłaszcza jak odnajdzie się jakiś dokument lub relację świadków, opisujących interesujące nas wydarzenie – dodaje.

Nie tylko w domowym zaciszu

Czytanie może stać się świetnym pretekstem do spotkań i rozmów. Kluby książkowe to doskonałe miejsca do dzielenia się wrażeniami z lektur i poznawania nowych ludzi. Spotkania autorskie czy targi książek to okazja, by porozmawiać z ulubionymi pisarzami i dowiedzieć się więcej o literaturze. Rozmowy o książkach mogą być także świetnym tematem do dyskusji z rodziną i znajomymi. W każdej miejscowości biblioteki i ośrodki kultury informują o ciekawych gościach, którzy opowiadają o swojej twórczości. Uczestnicząc w nich, poznamy innych, dla których pasją są książki. Czytelnictwo krzewią też popularne wśród seniorów Uniwersytety Trzeciego Wieku. To okazja, aby zawrzeć nowe przyjaźnie i nadać swojemu życiu na emeryturze lepszą jakość.

Nie tylko na papierze

Dla osób, które mają trudności z czytaniem tradycyjnych książek, istnieją wygodne alternatywy. Audiobooki to nagrane wersje książek, które można słuchać na komputerze, telefonie lub specjalnych odtwarzaczach. Pozwalają cieszyć się literaturą bez konieczności czytania. E-booki to elektroniczne książki, które można czytać na komputerze, tablecie lub specjalnym czytniku. Urządzenia te pozwalają dostosować wielkość czcionki i jasność ekranu, co ułatwia lekturę osobom z osłabionym wzrokiem. Wiele bibliotek oferuje także książki w formatach dostosowanych do potrzeb osób słabowidzących, np. wydania z powiększoną czcionką.

  • Zobacz też:
Jak być “najlepszą babcią pod słońcem”? Zobacz dekalog babci i dziadka
- O tym, że będę babcią dowiedziałam się 7 lat temu - mówi Karolina. Na spacerach z wnuczętami poznała wiele typów babć, którym nadała zabawne nazwy.

Poczytaj mi babciu / dziadku

Swoją pasję do czytania można zaszczepić w młodym pokoleniu. Czytanie książek wnukom to doskonały sposób na budowanie relacji i przekazywanie wartości. Dziadkowie, którzy regularnie sięgają po lekturę, stają się dla najmłodszych autorytetami i inspirują ich do rozwijania nawyku czytania. Dzięki temu dzieci uczą się, że książki to cenne źródło wiedzy i przyjemności. Wspólne czytanie bajek czy opowiadań to także wyjątkowy czas spędzony razem, który wzmacnia więzi rodzinne. Seniorzy mogą zabierać wnuki do bibliotek, pokazywać im, jak wybierać ciekawe książki i wspólnie odkrywać literacki świat. Taka aktywność nie tylko wspiera rozwój dzieci, ale też sprawia, że dziadkowie czują się potrzebni i spełnieni. – Dziecko, z którym od małego czytamy i rozmawiamy, ma po prostu bardziej rozwinięty mózg – nasza interakcja jest stymulacją do rozwoju: wpływa na to, ile połączeń synaptycznych powstanie w mózgu dziecka. Każde dziecko rodzi się z wielkim potencjałem i pierwsze trzy lata jego życia to czas, w którym możemy najbardziej ten potencjał rozwoju pobudzić – podkreśla w rozmowie z Głos24 Maria Deskur. – Jednocześnie uruchamiają się inne supermoce: budujemy relację, dziecko uczy się interakcji z drugim człowiekiem, tworzy się podstawa jego poczucia własnej wartości, która potem, w połączeniu z bogatym słownictwem, umiejętnością krytycznego i kreatywnego myślenia buduje jego sprawczość, samodzielność i na koniec sukces życiowy – dodaje.

Zacznij już dziś!

Czytanie książek to nie tylko doskonały sposób na relaks, ale także sposób na aktywne spędzanie czasu i rozwój osobisty. Może pomóc w poszerzaniu horyzontów, utrzymaniu sprawności umysłowej i nawiązywaniu nowych znajomości. Niezależnie od tego, czy preferujesz tradycyjne książki, audiobooki czy e-booki, warto spróbować i na nowo odkryć radość płynącą z czytania. Wybierz książkę już dziś i rozpocznij swoją literacką przygodę!

fot. pixabay



Obserwuj nas w Google News

Senior na plus - najnowsze informacje

Rozrywka